Kirkjuritið - 01.09.1950, Blaðsíða 33

Kristindómurinn
og manngildið.
Fyrirlestur
dr. Manfreds Björkquists,
Stokkhólmsbiskups,
á prestastefnunni 1950.
Rétt hjá Weimar, gömlu doktoraborginni þeirra Goethes
°g Schillers, eru fangabúðimar alræmdu Buchenwald. Þar
stendur í miðju fornt tré risavaxið, Goethe-eikin, sem hefir
veitt skáldjöfrinum svala í forsælunni um bjarta sumar-
daga.
Upp að henni liggur grjótnáman, þar sem menn voru
látnir draga eins og eykir þunga vagna hlaðna björgum,
og svipurnar á lofti yfir þeim. Við og við mátti heyra
byssuskotin frá aftökustaðnum. Fangi einn, er undan
komst, segir frá því, að félaga hans hafi orðið þetta eitt
sinn að orði, er hann leit niður í námuna: „Þessa mynd
vildi ég geyma í minni. Ég vildi draga upp myndina af hel-
för aumingjanna og sýna hana öllum heiminum, svo að
mannkynið sæi, hversu djúpt það getur sokkið.“ Og félagi
hans hélt áfram máli sínu: „Fjölmargir menn, sem skorti
siðferðilega kjölfestu, misstu móðinn gersamlega í herbúð-
unum og urðu að dýrum. Aðrir fylltust aftur á móti guð-
úómlegri andagift og starfsþrótti, sigurmáttur trúarinnar
bóf þá, sá er breiðir Ijóma píslarvættisins yfir dauða, sem
virðist tilgangslaus fyrir manna sjónum.“
Frá Weimar Goethes til grjótnámu Buchenwalds. Leiðin
getur virzt óendanlega löng. Hún varð styttri en okkur