Kirkjuritið - 01.09.1950, Side 91

243
LJÓSIÐ, SEM HVARF
trúarbrögð, sem skýri allt. Áður en ég fór til Afríku,
hafði ég búið drengi undir fermingu um 10 ára skeið.
Eftir styrjöldina komu nokkrir þeirra til mín og tjáðu
mér þakkir fyrir, að ég hafði svo ákveðið kennt þeim, að
trúin skýri ekki allt. Þetta hafði forðað þeim frá því að
varpa kristindóminum fyrir borð í skotgröfunum, eins og
svo margir aðrir gerðu, sem ekki voru við því búnir að
taka því, sem ekki verður skýrt. Þegar þér prédikið, skul-
ið þér leiða mennina frá þeirri fíkn að krefjast skýringa
á öllu, til þess eina nauðsynlega, sem er að lifa í samfélagi
við Guð.“
Þetta er góð og gagnleg ráðlegging handa kennimönn-
um. Hitt prýðir engan og sízt þá að gambra með alvitrings
uppliti um alvarlegustu íhugunarefni.
Sr. Benjamín verður í ýmsum samböndum tíðrætt um
skynsemina og segir mig hafa mesta ímugust á henni,
„nefnir skynsemina jafnvel „skynsemsku" í lítilsvirðingar-
skyni,“ segir hann um mig — og skrökvar vísvitandi, eins
og oftar.
En það er til nokkuð, sem er réttnefnt „lágkúruleg
skynsemska“ og hefir sr. Benjamín gefið ærið tilefni til
að minnast þess. Sífelldur umsigsláttur með skynseminni
fer heldur kátbroslega innan um margfalda móðgun við
heilbrigða dómgreind. Mér er og verður fyrirmunað að
geta séð, að það sé óvirðing við blessaða skynsemina að
beygja sig ekki umsvifalaust fyrir slíkri vitsmunaopin-
berun.
Um merkan kollega liðinn, séra Gísla Brynjólfsson, sem
uppi var á tímurn skynsemskunnar, er Jón biskup Helga-
son nefnir svo, orti Bjarni Thorarensen:
Aldrei hann heimskan aldar blekkti,
óskiljanlegt að nefna rangt,
maðurinn vitri mannsvit þekkti,
mannsvit hann sá að nær ei langt.
Fjarlægra sólum fjarstu á
fært er moldvörpum ekki að sjá.