Kirkjuritið - 01.09.1950, Blaðsíða 23

ALBERT SCHWEITZER
175
efni allra trúarbragða verður að lokum þetta: Að læra
að þekkja Guð í sjálfum sér, sem er frábrugðinn þeim
guði, er birtist í heiminum hið ytra. 1 veröldinni birtist
Guð sem leyndardómsfullur sköpunarmáttur. I mannssál-
inni sem siðlegur vilji.
öll trú er í raun og veru mystik. Kjami hennar er þráin
að endurleysast frá heiminum og lifa í Guði. Þetta tekst
aldrei með skilningnum einum, eins og reynt er í indversk-
Um trúarbrögðum. Sönn lausn frá heiminum fæst aðeins
nieð siðlegu átaki. Hin austrænu trúarbrögð eru logisk
mystik. Kristindómurinn etisk mystik.
Enginn skyldi halda, að trúarbrögðin útskýrðu alla hluti.
Betra er að hafa það hugfast, að allt samverkar þeim til
góðs, sem Guð elska.
Þessi framsetning á guðfræði Alberts Schweitzers er vit-
anlega mjög ófullkomin og gefur litla hugmynd um hugs-
ana auð hans. Hann er í senn rationalisti og dultrúar-
niaður, bölsönn og bjartsýnn, virðist stundum nálgast það
að vera agnostic, en er þó guðstrúarmaður. Kjami máls-
ins er sá, að hann telur að menn eigi að nota vitsmunina
það sem þeir ná, en er það þó Ijóst, að sérhver skynsamleg
hugsun leiðir áður en varir út í leyndardómana og þá
verði menn að hlusta eftir rödd Guðs í sál sinni og fylgja
samvizkunni.
Fyrir heimspeki sinni hefir hann gert grein í tveim bók-
um, sem em hvor annarri merkilegri. Heitir sú fyrri:
VerfaTl und Wiederaufbau der Kultur, þar sem hann gerir
grein fyrir orsökunum að menningarlegu hruni nútímans.
En hin síðari néfnist Kultur und Ethik, þar sem hann
ræðir þessi efni frekar og gerir grein fyrir lífsskoðun sinni.
Báðar þessar bækur komu út 1923, en síðan hefir hann
haft í undirbúningi tvö framhaldsbindi, sem nú eru senni-
lega fullrituð og aðeins ókomin út. Á hið fyrra að fjalla
um kjamann í lífsskoðun hans, sem hann nefnir: Virðing-
una fyrir lífinu, en hið síðara um menningarríki. Er þess-
ara rita beðið með óþreyju.