Kirkjuritið - 01.09.1950, Blaðsíða 92

244
KIRKJURITIÐ
Þess vegna hann orði trúar trúði,
því trúarlausa sá hann víst
heimskan með armakræklum knúði,
að kenna dýpstu vizku sízt,
og heimsku telja hvað, sem þar
heimsku ei eftir þeirra var.
Ég get ekki að því gert, að síðustu ljóðlínur þessara
erinda hafa komið mér í hug út af vitnisburðum sr. Benja-
míns, ýmislega orðuðum, um skoðanir annarra og þeirra
vitsmunastig, sem telja sig geta varið viti sínu betur en
að hugsa í einu og öllu eins og hann.
vm.
f sambandi við aðferð sr. Benjamíns til þess að gera
alla guðfræði „miklu skiljanlegri" detta mér í hug orð
G. K. Chestertons: „The madman’s explanation of a thing
is always complete." Leyndardómur slíkra skýringa er sá
einn, að þær eru — ,,mad“, bull. Þeir, sem aldrei hugsa
nokkra hugsun til botns, eru löngum fundvísir á „skýr
ingar“.
Sr. Benjamín er ekki í vandræðum með að leysa gátu
mannsins. Hann gerir það með því að benda á „fortíðar-
arf“ dýrseðlisins og lætur sem hann styðjist þar við „viður-
kennd sjónarmið vísindanna". Látum þróunarkenningima
njóta allrar skyldugrar viðurkenningar. En hvar í þróunar-
línunni er það, sem „fortíðararfurinn" umbreytist í synd,
þ. e. a. s. hvar er það, sem dýrið fer að bera ábyrgð?
Hver eru „viðurkennd sjónarmið vísindanna" um það?
Annaðhvort er sr. Benjamín hreinn naturalisti — mann-
leg breytni er nákvæmlega af sama tagi og hátterni dýrs-
ins og þá ber hann enga ábyrgð, fremur en dýrið (það,
sem hann segir um hjúskap og „saurlífi“ bendir raunar
til slíkrar lífsskoðunar), eða að þessi „skiljanlega guð-
fræði“ er hugsunarlaus vaðall, „huge synthesis of hum-
bug“, svo aftur sé vitnað í Chesterton. Hvað skilur mann