Uppeldi og menntun - 01.09.1993, Page 43

Uppeldi og menntun - 01.09.1993, Page 43
FRIÐRIK H. JÓNSSON ANNA HULD ÓSKARSDÓTTIR HULDA GUÐMUNDSDÓTTIR SKILNINGUR BARNA Á ÞJÓÐFÉLAGSSKIPAN Athugaður var skilningur barna á þjóðfélagsskipan. Sjötíu og tvö reykvísk börn á aldrinum sex til ellefu ára sáu Ijósmyndir af fólki við störf. Lýstu þau starfinu og mátu sfðan hvers konar húsnæði og bíl fólkið væri líklegt til að eiga. Einnig svöruðu börnin almennum þekk- ingarspurningum og spurningum um atvinnumál. 1 Ijós kom munur á skilningi á þjóð- félagsskipan, á almennri þekkingu og þékkingu á atvinnumálum eftir aldri. Sterk tengsl voru á milli almennrar þekkingar og skilnings á þjóðfélagsskipan, milli skilnings á þjóð- félagsskipan og þekkingar á atvinnumálum og milli almennrar þekkingar og þekkingar á atvinnumálum. Síðastliðna tvo áratugi hafa áherslur breyst í rannsóknum á skilningi barna á um- heiminum. Rannsóknir á skilningi barna á efnisheiminum (sjá t.d. Piaget 1960) hafa vikið fyrir rannsóknum á félagsskilningi (social cognition) og þá aðallega á ýmsum hliðum mannlegra samskipta (Damon 1977, 1981). Rannsóknir á félagsskilningi leiddu í ljós að kennismíðar’ sem skýrðu breytingar á skilningi á efnisheiminum dugðu ekki til að gera grein fyrir breytingum á félagsskilningi. Til þess þurfti ann- ars konar hugtök og skýringakerfi (Damon 1981). Til hliðar við þessa meginstrauma eru rannsóknir á skilningi barna á þjóðfélagsskipan (Friðrik H. Jónsson 1985). Um þær gildir það sarna og um félagsskilning: Til að gera grein fyrir breytingum á skiln- ingi barna á þjóðfélagsskipan þarf sérstök hugtök og skýringakerfi. Hugtakið þjóðfélagsskipan vísar til margra þátta. Undir það fellur t.d. skilning- ur á stjórnskipan, stéttaskiptingu, eðli peninga, notkun þeirra og dreifingu. Öll þessi atriði koma því til greina sem viðfangsefni rannsóknar á skilningi barna á þjóðfélagsskipan, en misauðvelt er að koma þeim á form sem hentar börnum. I þessari rannsókn var valinn sá kostur að ræða við börn um atvinnu fólks, enda sýna rannsóknir að börn ráða við það viðfangsefni (Friðrik H. Jónsson 1985), og leiða síðan talið að tengslum atvinnu við fjárhag, húsnæði og bílaeign. Ef börn skilja hvernig atvinna, efnahagur og eignir spila saman, þá er raunhæft að álykta að þau hafi nokkurn skilning á þjóðfélagsskipan. Fullyrða má að skilningur á þjóðfélagsskipan á upphaf sitt í reynslu einstakl- ingsins. En óljóst er hvernig þessi skilningur vaknar og hvað glæðir hann. Skiln- ingur á mannlegum samskiptum þróast í gegnum dagleg tengsl við annað fólk en skilningur á þjóðfélagsskipan verður til eftir óljósari krókaleiðum. Börn heyra talað 1 Hór er sérstaklega verið að vísa til kenningar J. Piagets um þróun rökhugsunar. Uppeldi og menntun - Tímarit Kennaraháskóla íslands 2. árg. 1993 41
Page 1
Page 2
Page 3
Page 4
Page 5
Page 6
Page 7
Page 8
Page 9
Page 10
Page 11
Page 12
Page 13
Page 14
Page 15
Page 16
Page 17
Page 18
Page 19
Page 20
Page 21
Page 22
Page 23
Page 24
Page 25
Page 26
Page 27
Page 28
Page 29
Page 30
Page 31
Page 32
Page 33
Page 34
Page 35
Page 36
Page 37
Page 38
Page 39
Page 40
Page 41
Page 42
Page 43
Page 44
Page 45
Page 46
Page 47
Page 48
Page 49
Page 50
Page 51
Page 52
Page 53
Page 54
Page 55
Page 56
Page 57
Page 58
Page 59
Page 60
Page 61
Page 62
Page 63
Page 64
Page 65
Page 66
Page 67
Page 68
Page 69
Page 70
Page 71
Page 72
Page 73
Page 74
Page 75
Page 76
Page 77
Page 78
Page 79
Page 80
Page 81
Page 82
Page 83
Page 84
Page 85
Page 86
Page 87
Page 88
Page 89
Page 90
Page 91
Page 92
Page 93
Page 94
Page 95
Page 96
Page 97
Page 98
Page 99
Page 100
Page 101
Page 102
Page 103
Page 104
Page 105
Page 106
Page 107
Page 108
Page 109
Page 110
Page 111
Page 112
Page 113
Page 114
Page 115
Page 116
Page 117
Page 118
Page 119
Page 120
Page 121
Page 122
Page 123
Page 124
Page 125
Page 126
Page 127
Page 128
Page 129
Page 130
Page 131
Page 132
Page 133
Page 134
Page 135
Page 136
Page 137
Page 138
Page 139
Page 140
Page 141
Page 142
Page 143
Page 144
Page 145
Page 146
Page 147
Page 148
Page 149
Page 150
Page 151
Page 152
Page 153
Page 154
Page 155
Page 156
Page 157
Page 158
Page 159
Page 160
Page 161
Page 162
Page 163
Page 164

x

Uppeldi og menntun

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Uppeldi og menntun
https://timarit.is/publication/581

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.