Uppeldi og menntun - 01.09.1993, Page 51

Uppeldi og menntun - 01.09.1993, Page 51
FRIÐRIK H. JÓNSSON, ANNA H U L D ÓSKARSDÓTTIR, HULDA GUÐMUNDSDÓTTIR gera sér grein fyrir starfi hans eins og kemur fram í svarinu „hann rekur fólk". Mest virðing fyrir starfsgreinum er í yngstu aldurshópunum og komu 19 slík svör frá börnum í fyrsta bekk, 15 frá börnum í öðrum bekk, 14 frá börnum í þriðja bekk, en aðeins fimm frá börnum í fimmta bekk. HVAÐA LÆRDÓM MÁ DRAGA AF NIÐURSTÖÐUM? Skilningur íslenskra barna á þjóðfélagsskipan er svipaður og erlendra jafnaldra þeirra. Um tíu ára aldur eru börn byrjuð að nota sömu hugtök og viðmið og full- orðnir til að skýra þjóðfélagsskipan. Segja má að tíu ára börn séu að byrja að nota svipaða framsetningu og fullorðið fólk. Þau eru að gera skilning fullorðinna á þjóð- félagsskipan að sínum. Breyttur skilningur á þjóðfélagsskipan felst þá í því að læra um verðgildi og hlutverk peninga, að skilja að eignir og þjóðfélagsstaða ræðst ekki eingöngu af því hvað fólk vill, heldur er í beinum tengslum við tekjur og tækifæri. Einnig gera börn- in sér grein fyrir launamun í þjóðfélaginu og að hann sé nokkuð kerfisbundinn á milli starfsgreina. Þau eru líka að öðlast skilning á hugtökum sem notuð eru til að lýsa efnahag, eins og t.d. ríkur og fátækur. Tíu ára börn vita að ríkur maður þekkist af því að bíll (eða bílar) hans og hús eru af fínustu gerð, en ekki af úttroðnum vösum af peningum eða að hann eigi fullt hús af peningum eins og Jóakim frændi. Spyrja má hvort slíkar breytingar á skilningi snúist eingöngu um að búa yfir viðeigandi þekkingu. Fram kom í niðurstöðum að sterk tengsl eru á milli almennrar þekkingar, stéttaskilnings og þekkingar á atvinnumálum. En er þekking allt sem þarf? Er hægt kenna sex ára börnum að skilja þjóðfélagsskipan? Ef þessum spurn- ingum er svarað játandi er því jafnframt hafnað að hugarþroski eins og honum er lýst af J. Piaget útskýri skilning barna á þjóðfélagsskipan. Mjög erfitt er að komast að einhlítri niðurstöðu um hlut kenningar Piagets og kemur þar margt til. I fyrsta lagi er það viðfangsefnið. Sumt í skilningi á peniiTgum fellur ágætlega að stigi hlut- bundinna aðgerða. Þannig felst gagnhverfing (reversnbility) í skilningi á notkun peninga í verslun. Barn sem skilur tengsl á milli peningaupphæðar, vöruverðs og hve mikið er gefið til baka, skilur líka að ef a+b=c þá er c-b=a (Berti og Bombi 1988), en annað í skilningi á peningum fellur ekki að þessari reglu. Má þar nefna atriði eins og hvernig peningar tengjast atvinnu fólks, að fólk þurfi að afla peninga, að starfs- greinar séu misgjöfular og að hlutir hafi mismunandi verðgildi. Oll þessi atriði tengjast reynslu. Nefna má þau mótrök að skilningur á peningum eins og kemur fram í versluLTardæmiiru sé forsenda skiliTÍngs á að hlutir hafi mismunandi verðgildi. Ekki eru það þó sterk rök því fram kemur í svörum barna að þau skilja að hlutir hafa mismunandi verðgildi þótt þau skilji ekki nákvæmlega hvað gerist við búðarborðið. Einnig skapar það vandkvæði við beitingu keniTÍngar Piagets að viðfangsefnið, sem fjallað er um, er ekki hlutbundið. Börnin geta ekki farið höndum um þjóð- félagsskipan meðan þau gera grein fyrir henni. Þetta skiptir máli því að samkvæmt kenningu Piagets er hugsun barna hlutbundinn á þessum aldri. Hæfiri þeirra til 49
Page 1
Page 2
Page 3
Page 4
Page 5
Page 6
Page 7
Page 8
Page 9
Page 10
Page 11
Page 12
Page 13
Page 14
Page 15
Page 16
Page 17
Page 18
Page 19
Page 20
Page 21
Page 22
Page 23
Page 24
Page 25
Page 26
Page 27
Page 28
Page 29
Page 30
Page 31
Page 32
Page 33
Page 34
Page 35
Page 36
Page 37
Page 38
Page 39
Page 40
Page 41
Page 42
Page 43
Page 44
Page 45
Page 46
Page 47
Page 48
Page 49
Page 50
Page 51
Page 52
Page 53
Page 54
Page 55
Page 56
Page 57
Page 58
Page 59
Page 60
Page 61
Page 62
Page 63
Page 64
Page 65
Page 66
Page 67
Page 68
Page 69
Page 70
Page 71
Page 72
Page 73
Page 74
Page 75
Page 76
Page 77
Page 78
Page 79
Page 80
Page 81
Page 82
Page 83
Page 84
Page 85
Page 86
Page 87
Page 88
Page 89
Page 90
Page 91
Page 92
Page 93
Page 94
Page 95
Page 96
Page 97
Page 98
Page 99
Page 100
Page 101
Page 102
Page 103
Page 104
Page 105
Page 106
Page 107
Page 108
Page 109
Page 110
Page 111
Page 112
Page 113
Page 114
Page 115
Page 116
Page 117
Page 118
Page 119
Page 120
Page 121
Page 122
Page 123
Page 124
Page 125
Page 126
Page 127
Page 128
Page 129
Page 130
Page 131
Page 132
Page 133
Page 134
Page 135
Page 136
Page 137
Page 138
Page 139
Page 140
Page 141
Page 142
Page 143
Page 144
Page 145
Page 146
Page 147
Page 148
Page 149
Page 150
Page 151
Page 152
Page 153
Page 154
Page 155
Page 156
Page 157
Page 158
Page 159
Page 160
Page 161
Page 162
Page 163
Page 164

x

Uppeldi og menntun

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Uppeldi og menntun
https://timarit.is/publication/581

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.