Uppeldi og menntun - 01.09.1993, Síða 58

HÆTT í SKÓLA
Við athugun á mun á meðaltölum einkunna á samræmdum prófum var búist
við tölfræðilega marktækum mun á meðaleinkunnum milli fjögurra mismunandi
námsferlishópa (sjá Töflu 1) innan könnunarhópsins. Einnig var búist við mun á
einkunnum með hliðsjón af menntun foreldra og búsetu. Fjölbrautaskólunum var
ætlað að jafna aðstöðu nemenda til náms bæði hvað varðar búsetu og stéttarstöðu.
Skólar voru stofnaðir í öllum landshlutum og dregið var úr aðgreiningu á milli mis-
munandi námsbrauta til að stuðla að félagslegum jöfnuði. Ekki liggur fyrir hvort
þessum markmiðum hefur verið náð. Ef ekki hefur tekist að jafna aðstæður til náms
mætti búast við mun á einkunnum nemenda á samræmdum prófum með hliðsjón af
menntun foreldra og búsetu. Því var áætlað að nemendur í könnunarhópnum (að
mestu nemendur sem ekki hafa lokið framhaldsskóla) sem ættu feður með meiri
menntun hefðu lægri einkunnir á samræmdum prófum en börn feðra með minni
menntun (þ.e. börn foreldra með meiri menntun hefðu t.d. fremur lokið einhverju
framhaldsnámi þrátt fyrir lága einkunn á samræmdum prófum við lok grunnskóla
og væru því ekki í hópi brottfallsnemenda). Einnig var búist við að nemendur bú-
settir úti á landi hefðu tilhneigingu til að hætta í skóla með hærri einkunnir á sam-
ræmdum prófum en nemendur á höfuðborgarsvæðinu. Við athugun á mismunandi
viðhorfum til skóla var búist við að nemendur í könnunarhópnum með lengra nám
að baki hefðu jákvæðara viðhorf til skóla en nemendur með styttra nám að baki; að
börn meira menntaðra feðra hefðu jákvæðara viðhorf til skóla en börn minna
menntaðra feðra og að nemendur af höfuðborgarsvæðinu væru jákvæðari gagnvart
skólanum en nemendur búsettir annars staðar á landinu.
AÐFERÐ
Úrtak
Vorið 1991 fól menntamálaráðuneytið Félagsvísindastofnun Háskóla íslands að
kanna námsferil nemenda í framhaldsskólum í þeim tilgangi að fá yfirsýn yfir ýmis
atriði eins og t.d. brautskráningu af einstökum námsbrautum, flutning nemenda á
milli skóla, námsgengi og brottfall og bakgrunn þeirra sem detta út, svo eitthvað sé
nefnt. Akveðið var að fylgja einum árgangi eftir að loknum grunnskóla til þess að fá
heildarmynd og varð árgangurinn sem fæddur er 1969, rúmlega 4100 manns, fyrir
valinu. Heildarniðurstöður þessarar rannsóknar voru birtar árið 1992 (Jón Torfi
Jónasson og Guðbjörg Andrea Jónsdóttir 1992).
Félagsvísindastofnun aflaði upplýsinga frá nemendaskrá Hagstofu Islands um
skráningu árgangsins í skóla (nemendur í 50% námi eða meira) á tímabilinu 1984-
1991. Einnig var aflað upplýsinga frá menntamálaráðuneytinu um niðurstöður
samræmdra grunnskólaprófa og skólaprófa í dönsku, ensku, íslensku og stærð-
fræði fyrir þennan árgang. Auk þess var aflað gagna beint frá framhaldsskólum um
námsferla og próflok. Lögð var sérstök könnun fyrir úrtak úr þeim hópi af árgang-
inum 1969 sem annaðhvort hóf ekki nám í framhaldsskóla eða var skráður þar í tvö
ár eða skemur samkvæmt nemendaskrá Hagstofunnar. I þessum hópi voru 1624
56