Uppeldi og menntun - 01.09.1993, Síða 111

Uppeldi og menntun - 01.09.1993, Síða 111
HAFSTEINN KARLSSON Ritun Þær breytingar sem við gerðum á móðurmálskennslunni felast ekki síst í aukinni ritun nemenda. Eins og komið hefur fram setjast þeir daglega við skriftir. Það er mikilvægt að þeir skrifi á hverjum degi, því að þá leitar viðfangsefnið sífellt á hug- ann. Hvenær og hvar sem er fer hugsunin að snúast um efnið. I skrifum sínum vinna nemendur samkvæmt ritunarferlinu, sem við skiptum í sjö þætti: 1. Undirbúningur 5. Prófarkalestur 2. Skriftir 6. Hreinritun 3. Endurgjöf 7. Birting 4. Umritun Oft er undirbúningurinn tímafrekasti þátturinn, einkum þó hjá eldri nemendum. Þeir fá hugmynd sem þeir velta fyrir sér, leita e.t.v. í heimildum og ræða málið við aðra. Á þessu stigi er vinna nemandans varla sýnileg þar sem hlutirnir gerast aðal- lega í hugarfylgsnum hans. Þó byrja þeir fljótlega að punkta hjá sér og koma hugs- unum sínum á blað þó að verkið sé ekki fullmótað í kolli þeirra. Það veltur á undir- búningsvinnunni hversu langur tími fer í skriftirnar. Yfirleitt fer hluti af undirbún- ingsvinnunni fram um leið og skrifað er. Skriftirnar geta því verið nokkuð tíma- frekar. Að þeim loknum fær nemandinn kennarann eða bekkjarfélaga til að fara yfir drögin með sér og koma með ábendingar um það sem gott er og það sem betur mætti fara. Ef lítið er um breytingar er textinn einnig prófarkalesinn. Oft þarf þó að umrita hann áður en það er gert. Áður en textinn er hreinritaður les kennarinn hann yfir með nemandanum og hreinsar burt allar villur. Að síðustu er hann birtur á einhvern hátt, lesinn upp, gefinn út í bók eða settur í möppu sem allir nemendur hafa aðgang að. Viðfangsefni Viðfangsefni nemenda í ritun eru af ýmsum toga. Oft fá þeir sjálfir hugmyndir að efni sem þeir vilja skrifa um en stundum þarf að hjálpa þeim. Á yngra stigi eru ævintýri og reynslusögur vinsæl viðfangsefni. Á miðstigi vill þetta breytast. Þá hafa nemendur lesið þó nokkrar skáldsögur og ritverk þeirra bera þess oft merki. Þeir hafa náð talsverðri leikni í ritun, eru búnir að skrifa um sjálfa sig og sitt nánasta umhverfi og ævintýrin finnst þeim of barnaleg. Þeir vilja fá verkefni við hæfi. Best er að þeir finni þau sjálfir og oft gera þeir það. En stundum er eins og þeir séu búnir að tæma þá sagnabrunna sem þeir hafa yfir að ráða. Ýmislegt getur gefið þeim hug- myndir, t.d. bekkjarfélagarnir, lestur, frásagnir o.fl. Kennari þarf að koma með verkefni þegar þörf er á og hann þarf að vera vakandi fyrir því að verkefni nemenda séu í samræmi við getu þeirra og þroska. Eg nefni hér þrenns konar verkefni sem reynast vel þegar allir brunnar virðast þurrir. Þema í þemaverkefnum eru allir að fást við sama viðfangsefnið en þó hver á sinn hátt. Sem dæmi má taka þema um mannraunir. Það mætti vinna á eftirfarandi hátt: L 109
Síða 1
Síða 2
Síða 3
Síða 4
Síða 5
Síða 6
Síða 7
Síða 8
Síða 9
Síða 10
Síða 11
Síða 12
Síða 13
Síða 14
Síða 15
Síða 16
Síða 17
Síða 18
Síða 19
Síða 20
Síða 21
Síða 22
Síða 23
Síða 24
Síða 25
Síða 26
Síða 27
Síða 28
Síða 29
Síða 30
Síða 31
Síða 32
Síða 33
Síða 34
Síða 35
Síða 36
Síða 37
Síða 38
Síða 39
Síða 40
Síða 41
Síða 42
Síða 43
Síða 44
Síða 45
Síða 46
Síða 47
Síða 48
Síða 49
Síða 50
Síða 51
Síða 52
Síða 53
Síða 54
Síða 55
Síða 56
Síða 57
Síða 58
Síða 59
Síða 60
Síða 61
Síða 62
Síða 63
Síða 64
Síða 65
Síða 66
Síða 67
Síða 68
Síða 69
Síða 70
Síða 71
Síða 72
Síða 73
Síða 74
Síða 75
Síða 76
Síða 77
Síða 78
Síða 79
Síða 80
Síða 81
Síða 82
Síða 83
Síða 84
Síða 85
Síða 86
Síða 87
Síða 88
Síða 89
Síða 90
Síða 91
Síða 92
Síða 93
Síða 94
Síða 95
Síða 96
Síða 97
Síða 98
Síða 99
Síða 100
Síða 101
Síða 102
Síða 103
Síða 104
Síða 105
Síða 106
Síða 107
Síða 108
Síða 109
Síða 110
Síða 111
Síða 112
Síða 113
Síða 114
Síða 115
Síða 116
Síða 117
Síða 118
Síða 119
Síða 120
Síða 121
Síða 122
Síða 123
Síða 124
Síða 125
Síða 126
Síða 127
Síða 128
Síða 129
Síða 130
Síða 131
Síða 132
Síða 133
Síða 134
Síða 135
Síða 136
Síða 137
Síða 138
Síða 139
Síða 140
Síða 141
Síða 142
Síða 143
Síða 144
Síða 145
Síða 146
Síða 147
Síða 148
Síða 149
Síða 150
Síða 151
Síða 152
Síða 153
Síða 154
Síða 155
Síða 156
Síða 157
Síða 158
Síða 159
Síða 160
Síða 161
Síða 162
Síða 163
Síða 164

x

Uppeldi og menntun

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Uppeldi og menntun
https://timarit.is/publication/581

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.