Hugur - 01.01.1994, Síða 24

Hugur - 01.01.1994, Síða 24
22 Wayne Norman HUGUR Regla 1: Byggið röksemdafærslu á almennt viðurkenndum forsendum þótt veikar séu og leiðið af þeim þrengri niðurstöður. Sérhver forsenda ætti í sjálfu sér að vera eðlileg og sennileg, sumar þeirra gætu virst hlutiausar, jafnvel óþarfar. Markmiðið með þessari nálgun er að „sýna fram á að í sameiningu setji þessar veiku forsendur nokkuð þröngar skorður við ásættan- legum réttlætislögmálum.“22 Þetta er meginregla aðferðafræði í anda Rawls. Af augljósum ástæðum þá byggir hún á fyrirfram gef- inni hugmynd um hver séu viðfangsefni stjórnmálaheimspeki og á hagnýtri hugmynd um hvað réttlæting sé. Loks setur reglan ramma að flestum sértækari reglunum sem tilgreindar verða hér að neðan. Regla 2: Forðist forsendur sem eru umdeilanlegar í sjálfum sér, til dæmis frá sjónarhóli frumspeki, frumatriða siðfræði, trúar, hugmynda um hin æðstu gæði eða hyggjukenninga um mannvísindi og málvísindi.~3 Þetta hefur verið eitt af megin viðfangsefnum Rawls síðan 1985. Reglu 2 leiðir beint af reglu 1 þar sem umdeildar forsendur eru, samkvæmt skilgreiningu, ekki almennt viðurkenndar. Réttlæting- arrök sem af þeim eru leidd munu ekki sannfæra þá sem fallast ekki á þessar umdeildu forsendur. Þegar við bætist hið almenna viðhorf enskumælandi heimspekinga um takmarkanir heimspeki þegar gera þarf upp á milli ólíkra kenninga, til dæmis í frumspeki, þá beinir þessi regla stjórnmálaheimspekingum burt frá mörgum þeim félagslega staðreynd [þ.e. að þegnarnir hafa mjög ólíkar hugmyndir um hin æðstu gæði og hafa ólíka trú og frumspeki að leiðarljósi], ii) þá staðreynd að þessi fjölhyggja er viðvarandi, og iii) ekki er hægt að uppræta þessa fjölhyggju nema með þrúgandi beytingu ríkisvalds (sjá „The Idea of an Overlapping Consensus" s. 22). Rawls kallar þessar félagslegu staðreyndir „sameiginlegt hlutskipti okkar". 21 A Theory of Justice, s. 18. 22 Sjá sama. 23 Með „hyggjukenningum" [speculative theories] eiga aðferðafræðilegir Rawlssinnar við kenningar sem eru óhrekjanlegar, sem ekki er hægt að prófa eða afsanna, eða sem mæta mikilli andstöðu virtustu sérfræðinga á viðkomandi sviði. Eg held að talsverður hluti af kenningum á sviði sálfræði, sálgreiningar og málvísinda sem Habermas tilgreinir falli undir þennan flokk. Það samakann að gilda um félags-sálfræðikenningar Kohlbergs sem Habermas hefur notast við og einnig Rawls í fyrstu skrifum sínum. Upp á síðkastið hefur Rawls fallist á að vísa ekki einu sinni til „flókinna hagfræðikenninga um almennt jafnvægi." (Political Liberalism, s. 225.)
Síða 1
Síða 2
Síða 3
Síða 4
Síða 5
Síða 6
Síða 7
Síða 8
Síða 9
Síða 10
Síða 11
Síða 12
Síða 13
Síða 14
Síða 15
Síða 16
Síða 17
Síða 18
Síða 19
Síða 20
Síða 21
Síða 22
Síða 23
Síða 24
Síða 25
Síða 26
Síða 27
Síða 28
Síða 29
Síða 30
Síða 31
Síða 32
Síða 33
Síða 34
Síða 35
Síða 36
Síða 37
Síða 38
Síða 39
Síða 40
Síða 41
Síða 42
Síða 43
Síða 44
Síða 45
Síða 46
Síða 47
Síða 48
Síða 49
Síða 50
Síða 51
Síða 52
Síða 53
Síða 54
Síða 55
Síða 56
Síða 57
Síða 58
Síða 59
Síða 60
Síða 61
Síða 62
Síða 63
Síða 64
Síða 65
Síða 66
Síða 67
Síða 68
Síða 69
Síða 70
Síða 71
Síða 72
Síða 73
Síða 74
Síða 75
Síða 76
Síða 77
Síða 78
Síða 79
Síða 80
Síða 81
Síða 82
Síða 83
Síða 84
Síða 85
Síða 86
Síða 87
Síða 88
Síða 89
Síða 90
Síða 91
Síða 92
Síða 93
Síða 94
Síða 95
Síða 96
Síða 97
Síða 98
Síða 99
Síða 100
Síða 101
Síða 102
Síða 103
Síða 104
Síða 105
Síða 106
Síða 107
Síða 108
Síða 109
Síða 110
Síða 111
Síða 112
Síða 113
Síða 114
Síða 115
Síða 116
Síða 117
Síða 118
Síða 119
Síða 120
Síða 121
Síða 122
Síða 123
Síða 124
Síða 125
Síða 126
Síða 127
Síða 128
Síða 129
Síða 130
Síða 131
Síða 132

x

Hugur

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Hugur
https://timarit.is/publication/603

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.