Dvöl - 01.07.1942, Qupperneq 132

290
D V Ö L
öfgum næst. Er þar skemmst að
minnast margra nýrra kvæðabóka.
Það er alsiða orðið að prenta eitt
kvæði eða jafnvel örfáar hending-
ar á blaðsíðu hverja, í því skyni að
gera bækurnar sem stærstar. í
sama skyni eru auðar spásíur oft
hafðar fáránlega stórar. Er
skammt að minnast dæma um
þessi kaupmannsbrögð bæði. Slíkt
eru fremur hvimleið úrræði til þess
að gera bók stóra og myndarlega
í augum væntanlegra kaupenda. Er
skammt öfganna á milli: Á dögum
Símonar Dalaskálds voru ljóða-
bækurnar prentaðar í belg og biðu,
og enn eru mest notaðar sálma-
bækur með því fyrirkomulagi. Árið
1942 kom út ljóðabók þar sem að-
eins örfáar ljóðlínur voru á hverri
síðu. Svo mjög er skipt hætti. Væri
þá lagi nærri, ef meðalvegurinn
væri þræddur.
Ég drap á það áður, að mjög
mikið annríki væri í prentsmiðjum
landsins og hefði eigi unnizt tími
til að prenta allt það, er til prent-
unar kom. Af þessari annríki leið-
ir, að prentvinna er iðulega sótt
af meira kappi en góðu hófi gegn-
ir, og sjást þess ótvíræð merki á
mörgum, nýjum bókum, þótt til
sumra þeirra sé stofnað af lýta-
lausri vandvirkni. Raunar er þetta
ekki ný bóla. En þegar bornar eru
saman gamlar bækur og nýjar, er
á það að líta, að nú orðið er í flest-
um prentsmiðjum völ ágætra véla
og tækja, og þess vegna vorkunar-
laust að prenta bækur betur en áð-
ur, meðan við mun erfiðari kjör
var búið. Yfirleitt hygg ég þó, að
erfitt veitist að fá prentverk leyst
af hendi svo að með ágætum sé og
sambærilegt við það, er boðlegt
þykir í góðum prentsmiðjum er-
lendis.
En nýju bækurnar bera að fleira
leyti merki þess, hve tímans hjól
snýst ört og hraða þarf verkunum.
Það er augljóst, að margar þeirra
eru búnar undir prentun á skemmri
tíma en til slíks hefði þurft. Sér-
staklega mun þessa gæta um þýð-
ingu bóka, þótt slíks hins sama
verði óþægilega vart á ýmsum bók-
um, sem á íslenzku hafa verið
samdar. Er þetta ekki sagt þeim
til ómælis, er við bókaþýðingar
fást, því að þeim er oft ætlað að
ljúka verki sínu á óhæfilega naum-
um tíma.
Að sama skapi eru prentvillur og
önnur þess háttar mistök tíð í þeim
bókum, er þvílíka skyndiprentun
hljóta. Hygg ég, að það sé næsta
fátítt að fá í hendur bækur, sem
eru prentvillulausar með öllu.
Stingur það illa í stúf við kröfur
fólks um myndarlegt brot og fallegt
snið, að það skuli möglunarlaust,
að því er virðist, una þess háttar
sleifarlagi um einn þátt bókagerð-
arinnar.
Að undanförnu hefir verið venja
að geta hverrar bókar í sérstakri
grein. í þetta skipti verður þeirri
venju brugðið, en í þess stað gert