Hugur - 01.06.2009, Qupperneq 190

Hugur - 01.06.2009, Qupperneq 190
188 Hugur Ritdómar sem Garðar talar um birtist í sögulegri og heimspekilegri greiningu á valdi, þekkingu og sjálfinu á afmörkuðum tímabilum og sviðum; til dæmis greiningu á því hvernig valdaafstæður tengjast refsiathöfnum og fyrirkomulagi fangelsismála í nútímanum. Hubert Dreyfus og Paul Rabinow halda því fram að Foucault hafi mótað nýja að- ferð sem fari handan formgerðarhyggju og túlkunarfræði, en Gary Gutting hefur lagt áherslu á það í skrifum sínum um Foucault að í verkunum sé enga aðferðafræðilega eða fræðilega einingu að finna sem nota megi til að setja fram túlkun sem nái utan um kenningar og verk Foucaults í heild sinni. Gutting telur að verk Foucaults falli í marga, ólíka flokka og sérhvert þeirra einkennist af ákveðnu vandamáli sem tekist er á við og með aðferð sem markast af viðfangsefninu.1 Greinarnar og bókarkaflarnir sem liggja til grundvallar í Alsœi, vald og pekking eru til vitnis um margvíslegar hugmyndir, breytileg viðfangsefni og aðferðir í verkum Foucaults og endurspegla ágætlega hug- myndir Guttings um verkin í heild sinni. Þessi margbreytileiki innan höfundarverks Foucaults hefur einnig gert það að verkum að hugmyndir hans hafa reynst áhrifamiklar á flestum sviðum hug- og félagsvísinda, eins og t.d. heimspeki, bókmenntafræði, kynjafræði, sagnfræði, stjórnmálafræði, félagsfræði, menningarfræði og uppeldis- og menntunarfræði. Og því má ætla að greinasafnið nýtist þeim vel sem hafa áhuga á þessum ólíku sviðum og vilja nálgast þau með þverfaglegum hætti. I innganginum gerir Garðar grein fyr- ir ævi og umgjörð kenningasmíðar Fou- caults, aðallega tengslunum við hefð póst- strúktúralismans, og setur greinarnar og kaflana í almennt samhengi: „Lagsmeyj- arnar“ og „Hvað er höfundur?" við greiningu Foucaults á orðræðunni og samspili hennar við hugsunarkerfi sem skilgreinir mögu- leika og takmarkanir merkingarsviðsins hverju sinni; „Líkama hinna dæmdu“ og „Alsæishyggju“ við vensl valds, þekkingar og líkama innan ögunarkerfis klassíska tímans; „Við hinir, viktoríumenn" og „Bæl- ingartilgátuna" við greiningu á tengslum orðræðu, kynferðis og valds (og sem vísar áfram til sjálfstækninnar sem Foucault gerði að meginviðfangsefni næstu tveggja rita sinna um Sögu kynferðisins)-, og að lokum er að finna þýðingu á „Nietzsche, sifjafræði, saga“ sem er til marks um aðferðafræði- legan áhuga Foucaults á sifjafræði sem rannsóknartæki á valdaafstæðum, það er að segja á þeim kröftum er móta söguna og samtímann. Þess ber þó að geta að text- inn um Nietzsche birtist upphaflega í riti til minningar um Jean Hyppolyte og er þeirrar gerðar sem Foucault á oft að hafa unnið fyrir þennan fyrrum kennara sinn við Ecole Normale Supérieure; það sem frakkar kalla explication de texte. Það þýðir að í textanum er að finna útlistun Foucaults á hugmyndum Nietzsches um sifjafræði, en þar er lítið að finna um aðlaganir eða beitingu aðferðarinnar eins og hún kemur fyrir í verki Foucaults sjálfs.2 Af einhverjum ástæðum ræðir Garðar hvorki textann né áhrif Nietzsches á hugsun Foucaults að neinu marki í innganginum. I gegnum greinarnar myndar greinasafnið þó ákveðna samfellu frá fornminjafræði til sifjafræði, frá undirliggjandi þekkingarfræðilegum viðmiðum að greiningu á valdi, í gegnum lykilhugtök á borð við orðræðu, líkama og alsæi, og því er óhætt að segja að bókin geymi heilsteypt safn og markvisst. Text- arnir eru þar að auki allir mikilvægir þættir í höfundarverki Foucaults og þeim ber að fagna sem slíkum. Að manni læðist aftur á móti sá grunur að útgáfa slíks úrvals greina og bókarkafla muni verða til þess að ekki verði ráðist í þýðingu á neinni af bókum Foucaults. Ut hafa komið ýmsar þýðingar á Foucault nú þegar og má þar t.d. nefna „Skipan orð- ræðunnar", greinarnar um upplýsinguna „Hvað er upplýsing?“ og „Hvað er upp- lýsing? Hvað er bylting?" og hið metn- aðarfulla verk Utisetur sem inniheldur kafla úr Geðveiki og siðmenningu auk skrifa tengdum ritdeilu Foucaults og Jacques Derrida. - En ekkert verk Foucaults hefur enn komið út í heild sinni á íslensku! Því má spyrja: Hefði kannski verið nær að þýða Sögu kynferðisins I eins og hún leggur sig, ekki síst þar sem nær helmingur bókarinnar birtist í greinasafninu sem hér er til umfjöllunnar? Eða jafnvel Gaslu og refsingu, vegna áhrifa- mikillar lýsingar á líkamanum sem við-
Qupperneq 1
Qupperneq 2
Qupperneq 3
Qupperneq 4
Qupperneq 5
Qupperneq 6
Qupperneq 7
Qupperneq 8
Qupperneq 9
Qupperneq 10
Qupperneq 11
Qupperneq 12
Qupperneq 13
Qupperneq 14
Qupperneq 15
Qupperneq 16
Qupperneq 17
Qupperneq 18
Qupperneq 19
Qupperneq 20
Qupperneq 21
Qupperneq 22
Qupperneq 23
Qupperneq 24
Qupperneq 25
Qupperneq 26
Qupperneq 27
Qupperneq 28
Qupperneq 29
Qupperneq 30
Qupperneq 31
Qupperneq 32
Qupperneq 33
Qupperneq 34
Qupperneq 35
Qupperneq 36
Qupperneq 37
Qupperneq 38
Qupperneq 39
Qupperneq 40
Qupperneq 41
Qupperneq 42
Qupperneq 43
Qupperneq 44
Qupperneq 45
Qupperneq 46
Qupperneq 47
Qupperneq 48
Qupperneq 49
Qupperneq 50
Qupperneq 51
Qupperneq 52
Qupperneq 53
Qupperneq 54
Qupperneq 55
Qupperneq 56
Qupperneq 57
Qupperneq 58
Qupperneq 59
Qupperneq 60
Qupperneq 61
Qupperneq 62
Qupperneq 63
Qupperneq 64
Qupperneq 65
Qupperneq 66
Qupperneq 67
Qupperneq 68
Qupperneq 69
Qupperneq 70
Qupperneq 71
Qupperneq 72
Qupperneq 73
Qupperneq 74
Qupperneq 75
Qupperneq 76
Qupperneq 77
Qupperneq 78
Qupperneq 79
Qupperneq 80
Qupperneq 81
Qupperneq 82
Qupperneq 83
Qupperneq 84
Qupperneq 85
Qupperneq 86
Qupperneq 87
Qupperneq 88
Qupperneq 89
Qupperneq 90
Qupperneq 91
Qupperneq 92
Qupperneq 93
Qupperneq 94
Qupperneq 95
Qupperneq 96
Qupperneq 97
Qupperneq 98
Qupperneq 99
Qupperneq 100
Qupperneq 101
Qupperneq 102
Qupperneq 103
Qupperneq 104
Qupperneq 105
Qupperneq 106
Qupperneq 107
Qupperneq 108
Qupperneq 109
Qupperneq 110
Qupperneq 111
Qupperneq 112
Qupperneq 113
Qupperneq 114
Qupperneq 115
Qupperneq 116
Qupperneq 117
Qupperneq 118
Qupperneq 119
Qupperneq 120
Qupperneq 121
Qupperneq 122
Qupperneq 123
Qupperneq 124
Qupperneq 125
Qupperneq 126
Qupperneq 127
Qupperneq 128
Qupperneq 129
Qupperneq 130
Qupperneq 131
Qupperneq 132
Qupperneq 133
Qupperneq 134
Qupperneq 135
Qupperneq 136
Qupperneq 137
Qupperneq 138
Qupperneq 139
Qupperneq 140
Qupperneq 141
Qupperneq 142
Qupperneq 143
Qupperneq 144
Qupperneq 145
Qupperneq 146
Qupperneq 147
Qupperneq 148
Qupperneq 149
Qupperneq 150
Qupperneq 151
Qupperneq 152
Qupperneq 153
Qupperneq 154
Qupperneq 155
Qupperneq 156
Qupperneq 157
Qupperneq 158
Qupperneq 159
Qupperneq 160
Qupperneq 161
Qupperneq 162
Qupperneq 163
Qupperneq 164
Qupperneq 165
Qupperneq 166
Qupperneq 167
Qupperneq 168
Qupperneq 169
Qupperneq 170
Qupperneq 171
Qupperneq 172
Qupperneq 173
Qupperneq 174
Qupperneq 175
Qupperneq 176
Qupperneq 177
Qupperneq 178
Qupperneq 179
Qupperneq 180
Qupperneq 181
Qupperneq 182
Qupperneq 183
Qupperneq 184
Qupperneq 185
Qupperneq 186
Qupperneq 187
Qupperneq 188
Qupperneq 189
Qupperneq 190
Qupperneq 191
Qupperneq 192
Qupperneq 193
Qupperneq 194
Qupperneq 195
Qupperneq 196
Qupperneq 197
Qupperneq 198

x

Hugur

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Hugur
https://timarit.is/publication/603

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.