Helgafell - 01.05.1953, Side 26
24
HELGAFELL
blæ. Ég veit að þetta er torséð þeim, sem ekki vilja sjá, en svo
er um alla hluti. Þó mundi ég sízt telja það galla við listaverk,
að það hampaði ekki framan í mann inntaki sínu, heldur léti
mann sjálfan um að skynja.
Vatnsberinn hefur heldur ekki farið varhluta af niðurstöðum
frægra anatómíuspekinga, og munu þær nú orðnar lýðum kunn-
ar. Samkvæmt þeim dómsorðum er hún í fyrsta lagi of digur,
einkum aftan fyrir, of herðasigin, ekki nógu lagleg framan í sér,
ekki nógu leggjalöng, og svo eru það ekki vatnsfötur heldur
steypuskjólur sem hún ber. Þetta er sem sagt allt hörmulegur
misskilningur frá listamannsins hendi. Það hefnir sín að kaupa
ekki amerísk tízkublöð.
Þessar tvær myndir, sem ég nú hef nefnt, eru kyrrstæðar eða
„statiskar'. Form þeirra mynda heildarblökk og skírskota ekki
til hreyfingar. En frá tímabili þessu eru einnig til myndir sem
einkennast af innbyrðis hreyfingu og sterku samspili forma. í
þeim kemur það í fyrsta sinn fram í list Ásmundar, sem seinna
meir verður svo ríkur þáttur, að nota einnig holrúmið milli form-
anna sem listrænt tjáningarmeðal. Slíkar myndir eru til dæmis
Þvottakonurnar, Listhneigð, Heybandið og Móðir Jörð.
Þrátt fyrir hin stóru og skrautlausu form, felst í sumum þess-
ara mynda mikill og lýriskur yndisþokki. Lítum til dæmis á
þvottakonurnar tvær. Þær eru fullar og mjúkar í formum og lík-
amir þeirra beggja skapa samstæða myndheild. Það er ekki
aðeins formfyllingin sem veldur þessari mýkt, heldur bygging
myndarinnar í heild. Heildarformið er byggt sem hringur, og
innan hans taka við aðrir hringir í mildri hrynjandi. Lítum
snöggvast á myndina. Stóri hringurinn myndast með línu lenda
og baks konunnar til vinstri, handleggur hinnar konunnar tekur
við hreyfingunni og síðan leiðist hún niður háls hennar, hand-
legg og lendar, og neðst lokar lögg balans hringnum. Efra borð
balans er hringur og handleggir konunnar til hægri mynda
hring. Þegar við þetta bætist mild endurtekning nokkurra heild-
arforma, er ekki að undra þótt myndin beri í sér blæ yndisþokka
og mýktar.
Hringbygging svipuð þessari kemur hvað eftir annað fyrir í
síðari myndum Ásmundar, — hún er þar eins og Ijúft stef, hóf-
legt og fágað. Einna ákveðnust er hún í myndinni Listhneigð.