Tímarit Máls og menningar - 01.12.1953, Side 81

SÖGUR ÚR SÍLDINNI
191
Eftir 15. júlí var eiginlega öll veiðin á austursvæðinu, alltaf langt
úti, eftir því lengra úti sem á leið sumarið, stundum allmikið á annað
hundrað rnílur.
Aldrei landsýn. Einn daginn sögðu jafnvel sumir að styttra væri til
Færeyja en Islands, en það mun þó hafa verið nokkuð hæpin fullyrðing.
Var yfirleitt erfitt fyrir óbreytta skipsmenn að átta sig á því hvar við
vorum staddir. En þann 10. ágúst um kl. 2 vorum við staddir 40 mílur
útaf Langanesi. Ég veit þetta fyrir víst, því það stóð í flöskuskeytinu
sem hjálparkokkurinn var að skrifa þegar ég kom að honum í borð-
salnum. í skeytinu stóð: „10. ágúst. Sendandi Ævar Guðmundsson,
messadrengur, Straumey, 12 ára. Erum staddir 40 mílur útaf Langa-
nesi. Búnir að fá 3000 mál og tunnur.“ Síðan voru tilmæli til væntan-
legs finnanda að hringja heim til sendandans, og tilgreint heimilisfang
og símanúmer. Ævar setti skeytið í fyrrverandi konjaksflösku og fleygði
henni fyrir borð. Ég spurði hvað hann ætlaði að segja við finnandann, ef
hann hringdi. „Spyrja hvar hann hafi fundið flöskuna,“ sagði Ævar.
„Þá verður maður þeim mun fróðari um straumana.“
Já, Ævar Guðmundsson, messadrengur, Straumey, er 12 ára gamall,
og skyldu menn ekki halda, að rannsóknir á straumum úthafsins séu
eina áhugamál hans. Nei, aðaláhugamál hans er á öðru sviði.
*
Þeir segja það á sjónum, að ef ungur maður fari að hafa gaman af
ao ganga með tvist í vasanum, þá megi telja víst að hann verði vél-
stjóri. Ævar Guðmundsson gekk alltaf með tvist í vasanum, og hann sat
sig sjaldan úr færi að þurrka með honum olíu. Auk þess notaði hann
tvistinn óspart til að bæta útlit þeirra hluta sem gerðir vcru úr kopar;
og er mér í minni þegar hann kom eitt sinn uppá vaktina til mín og fægði
stýrið af svo miklu kappi, að ég fór langt út af strikinu.
En það þurfti raunar ekki tvistinn til að segja manni hvert stefndi
með Ævar. Hann sat oft yfir Sjómannaalmanakinu einsog maður sat
yfir Tarzan í gamla daga, og virtist ekki vita í þennan heim né annan.
Eg held hann hafi verið á góðri leið með að læra utanbókar tegundar-
heiti og stærð hverrar einustu vélar í skipa- og bátaflota íslendinga.
Tvisvar var ég vitni að því — er eldri mennirnir deildu um hverrar
tegundar vélin í tilteknu skipi væri — að Ævar tók af skarið og felldi