Tímarit Máls og menningar - 01.12.1953, Side 94

SIGFÚS DAÐASON:
r
Paul Eluard
Margir munu vart hafa trúað sínum eigin eyrum þegar þeir heyrðu
að Paul Éluard væri látinn. Hann var einn þeirra sem verða mörgum
okkar svo mikils virði að við hættum að geta hugsað okkur líf okkar og
heim okkar án þeirra. Að vísu hafði frétzt að hann væri hættulega veik-
ur en ekkert var fjær lagi en að búast við dauða hans. Hann lézt að
morgni hins 18. nóvember.
Paul Éluard var fæddur 14. desember 1895 í Saint-Denis, skammt frá
París. Hann var sextán ára þegar hann veiktist af berklum og varð að
fara til Sviss á hæli, í Davos-stað sem við þekkjum svo vel úr Zauber-
berg. Minninguna um þá æskuraun má lengi greina sem djúpan undiróm
í ljóðum hans. Hann var búinn að ná heilsu aftur í tæka tíð til að vera
kallaður í stríðið. Hann varð fyrir gaseitrun 1917 og mun hafa þjáðst
af afleiðingum hennar alla ævi. Það ár kom út fyrsta bók hans, Le Devoir
et l’Inquiétude og í júlí 1918 komu út Poémes pour la Paix (Friðarljóð).
Um það leyti var symbólisminn að bera sín síðustu blóm í frönskum
skáldskap, en mest bar á tveimur hópum yngri skálda: unanimistum
(Jules Romains o. fl.) og skoðanabræðrum Apollinaires. Unanimism-
inn varð að vísu skammlífur en Apollinaire varð einn af fyrirrennur-
um surrealismans. Fyrstu bækur Éluards sýna skyldleika við unanimism-
ann fremur en stefnu Apollinaires, einkum um innihald (samhygð og
bræðralag allra manna). Auðvitað er hann undir áhrifum hinnar miklu
frönsku skáldskaparhefðar 19. aldar, það má einnig segja, ef hægt er
að greina milli efnis og forms, að fyrstu bækur Éluards séu að efni til
undir áhrifum frá Nerval og Baudelaire en að formi undir áhrifum
Rimbauds, Mallarmés, Lautréamonts.
Upp úr stríðinu kynnist Éluard nokkrum ungum rithöfundum, sem