Tímarit Máls og menningar - 01.12.1953, Síða 157

UMSAGNIR UM BÆKUR
267
ekki öll stórbrotin, en þau eru vel unnin,
form þeirra fágað og lýtalaust. En það,
sem framar öllu gefur ljóðunum gildi,
er hin vammlausa skapgerð, sem að baki
þeim býr og hið mannlega viðhorf til
lífs og listar.
Það er ekki áróðurspostuli, sem kveð-
ur kvæðin Fylgd og I Bifröst, heldur
maður, sem stormar samtíðarinnar
gnauða á án þess hann fyllist bölsýni
eða beiskju. Og hollt væri okkar van-
stilltu og óumburðarlyndu öld, sem
skiptir mönnum í dökkálfa og ljósálfa
til skiptis og fyrirgefur ekkert víxlspor,
að tileinka sér boðskapinn í kvæðinu:
Útlent skáld:
Mér kom ei til hugar að kasta á
svikarann steini
né kafa þau djúp er geyma véfréttar svör.
Og augljóst að mörg er sú hættan sem
liggur í leyni
á langri för.
Menn geyma í sjálfum sér dóminn til
lífs eða dauða
og deiglan aðgreinir sorann frá gullinu
rauða.
þann, sem bugast og bregzt skyldu sinni
við lífið, þarf ekki að dæma, refsingin
leggst á hann samt. Og þótt fáir standist
eldraun lífsins til enda og nöfn þeirra
gleymist, ber þess að minnast:
að áttvísa sporið sem einhver steig fyrir
löngu
er eldstólpi sá erlýsir á þinni göngu.
Það er enginn öfga- né ofstopamaður,
sem:
... skrifar, án gremju, á legstein
liðinna daga
með léttri hönd:
hver misgjörð við lífið skal deyja
þó glæpurinn geymist,
hvert góðverk í þágu þess lifa og eins
þó það gleymist.
Oþarft er að telja upp einstök kvæði
bókarinnar, boðskapur þeirra flestra er
ljós og hver nýtur þeirra á sinn hátt. Ég
get þó ekki látið hjá líða að minnast á
síðasta kvæði bókarinnar: Kvöld í
smiðju. Þar dæmir höfundurinn sjálfur
verk sín, og hógværari og réttsýnni rit-
dóm er ekki hægt að skrifa. Sá ofmetnast
ekki vegna skorts á sjálfsgagnrýni né
bugast af bölsýni, sem tileinkar sér boð-
skap þess kvæðis. Takist að skapa lista-
verk, þarf aldrei að sjá eftir þeirri vinnu,
sem í það var lögð. Og jafnvel þótt okk-
ur takist ekki nógu vel og aðrir hefðu
gert betur, er huggun:
......ef hálfverk manns
var handarvik í þágu lífs og friðar.
Þótt móti blási, starf hvers eins sé ekki
metið sem skyldi og hægt virðist miða,
ber þess að minnast, að hið fullkomnasta
listaverk er árangur af starfi margra,
sem fylgjast að og taka við hver af öðr-
um:
Því draumur vor skal kljúfa
hvern dimman nætursæ
þó djásn vort heimti eilífð til að þróast.
Og tilraun vor til sigurs
skal endurtakast æ
þó aldaraðir verði að hverfa og sóast.
Án fylgdar skáldanna er lífið aðeins
hálft, án fylgdar fólksins eru skáldin veg-
villtir förumenn. Fylgd Guðmundar
Böðvarssonar bregzt ekki.
H. ]. H.