Tímarit Máls og menningar - 01.06.1966, Side 25

stjórunum, blaðasölunum og betlur-
unum í Saigon hefur skilizt að
Bandaríkjamönnum er jafnan útbært
fé svo framarlega sem menn taka at-
hugasemdalaust við myndinni af
,góða stráknum‘ er þeir hampa svo
mjög. Þeim hefur skilizt að hjarta
og pyngja Bandaríkjamanna opnast
upp á gátt ef menn láta eftir þeim að
leika á móti þeim hinar hetjulegu
senur úr goðsögnum Villta vesturs-
ins. Það eitt er nóg, annars krefjast
þeir ekki. En Saigonbúar hafa einnig
komizt að raun um að vísasti vegur-
inn til þess að komast í liina úttroðnu
dollarapyngju felst í því að láta ým-
ist skína í tálvonina eða veifa vendi
vonbrigðanna á víxl. Hinar ungu
ekkjur er sitja í ögrandi stellingum
á vínbörunum og hinir skítugu mun-
aðarleysingjar í Catinatstræti sem
fara með klúrum hreyfingum og upp-
hrópunum, miða líka framkomu sína
við það að hagnast á þessari blekk-
ingaþörf. Og til þess að bera hönd
fyrir höfuð sér greiða Bandaríkja-
menn æ hærra verð, en þar sem það
leiðir til almennrar verðbólgu hækk-
ar skattur þeirra án afláts.
Þannig myndast vítahringur sem
meinar blekkingarþörfinni að fá út-
rás, með þeim afleiðingum að von-
brigðin verða agn er hvetja til stöð-
ugra fjárútláta. Því er það að strák-
arnir í Saigon biðja gjarnan um
fimm pjastra áður en gefandinn fær
ráðrúm til að sýna örlæti sitt ótil-
Bandaríkjamenn í Víetnam
kvaddur. Af sömu ástæðu hlaupa
börnin undan, jafnskjótt og þau hafa
tekið við pjöstrunum, og hrópa ,Hello
OK‘, svo að öðlingurinn fær ekki
tækifæri til þess að gæla við snáðann
eða segja við hann nokkur vingjarn-
leg orð. Af sömu ástæðu kemur það
æ sjaldnar fyrir að hinar girnilegu
barstúlkur eyði heilii nótt með banda-
rískum hermönnum. Þeir verða að
borga fyrir það eitt að mega setjast
á móti þeim og fer þó fjarri að þeir
uppskeri alltaf vingjarnlegt viðmót í
staðinn. Þá taka þeir það til bragðs
að drekkja sorgum sínum í áfengi,
og skömmu fyrir útgöngubannið má
sjá þá dragnast áfram í fylgd með
gamalli, sóðalegri og sjúkri skækju
sem þeir leggjast með af lítilli lyst og
án þess að mæla orð af vörum.
Þannig birtist endurkast myndar-
innar sem Bandaríkjamenn smíða af
sjálfum sér, í fölsuðu formi eða gam-
anleik þar sem þeir múta Víetnam-
búum til þess að fara með hlutverk
hins aðilans. Við þörf þeirra á að sjá
sig í spéspegli bætist nú tilhneiging
þeirra til sjálfsrefsingar sem tekur á
sig æ masokískari myndir með hverj-
um degi. Þessa tilhneigingu kunna
Víetnambúar einnig að notfæra sér
í ábataskyni. Hin ,mannlegu við-
skipti* sem Víetnambúar hafa við
hina bandarísku verndara sína eru
þannig af svipuðu tagi og þau er
gleðikonur kunna að hafa við spillt-
ustu viðskiptavini sína.
119