Tímarit Máls og menningar


Tímarit Máls og menningar - 01.11.1971, Síða 21

Tímarit Máls og menningar - 01.11.1971, Síða 21
Um byltingaróþreyju öreigastéltin taki pólitísk völd í sínar hendur og komi sér upp eigin ríkisvaldi í þágu byltingarinnar, ríkisvaldi sem gegni því hlutverki að brjóta á hak aftur mótspyrnu hinna sigruðu yfirstétta, kveða niður allar tilraunir til gagnbyltingar innanlands og verja byltinguna út á við gegn undirróðri og hugsanlegri íhlutun annarra ríkja. Þeir neita með öðrum orðum að alræði öreiganna sé nauðsynlegur áfangi. Og röksemdafærsla Graves vekur grun um að ástæðan sé nú sem fyrr óttinn við að núlifandi kynslóðir kunni að deyja drottni sínum án þess að hafa borið gæfu til að lifa án tilvistar valds. Bók sú sem bræðurnir Gabriel og Daniel Cohn-Bendit tileinka stúdentaóeirðunum í París vorið 1968 og sex vikna allsherjar verkfalli franska verkalýðsins, sem fylgdi í kjölfar þeirra, staðfestir þennan grun. Höfundarnir, sem voru mjög við þessa atburði riðnir, eru ágætir fulltrúar neo-anarkismans sem um skeið hefur borið á í hinni nýju vinstri hreyfingu og mótaður er af stúdentahreyf- ingu okkar daga. Þeir kalla sig að vísu „vinstri-róttæka“ án frekari skil- greiningar, en þegar við lesum í bók þeirra að Marx hafi ekki verið jafn mikill byltingarsinni og Bakúnín, að anarkistar hafi haft rétt fyrir sér í deilum sínum við bolsévíka í Ukraínu 1918—1921, og að arðránslaust þjóð- félag sé óhugsandi á meðan sumir menn stjórni og aðrir framkvæmi, þá þurfum við ekki lengur vitnanna við. Enda geta Cohn-Bendit hræðurnir ekki fremur en Jean Grave áður sætt sig við þá tilhugsun að lokatakmark þjóðfélagsbaráttunnar — þ. e. fullkominn kommúnismi með allsnægtum handa öllum og óheftu frelsi einstaklingsins, sem ekki er hugsanlegt nema við stjórn- leysi, — þeir geta ekki sætt sig við að þetta lokatakmark náist ekki fyrr en einhverntíma eftir að núlifandi kynslóðir eru orðnar duft í gröfum sínum. Þetta og annað ekki vakir fyrir þeim þegar þeir komast svo að orði í lok mikilvægs kafla: „Við erum ekki að berjast vegna barnanna okkar — því að fórnin, þetta afsprengi stalínistísks, gyðinglegs og kristins húmanisma, vinn- ur á móti byltingunni —, heldur vegna sjálfra okkar, til þess að við fáum loks- ins að njóta lífsins hömlulaust.“ Samhengið milli þessa hugsunarháttar og hinna klassísku anarkistaorða frá 1896 er augljóst. Jafn ljóst er að með því að formæla fórnarlundinni eru höfundarnir að lýsa óþarfa alla þá sjálfsaf- neitun og það erfiði sem öreigastjórnir hafa krafizt af umbjóðendum sínum til varnar sósíalismanum. Lesa má úr orðum þeirra að það hafi ekki verið vegna örðugra aðstæðna byltingarinnar sem slíkra fórna var krafizt, heldur sé orsakanna að leita í meinlætakenndri hugmyndafræði er telji fórnina hafa siðferðilegt gildi í sjálfri sér. 99
Síða 1
Síða 2
Síða 3
Síða 4
Síða 5
Síða 6
Síða 7
Síða 8
Síða 9
Síða 10
Síða 11
Síða 12
Síða 13
Síða 14
Síða 15
Síða 16
Síða 17
Síða 18
Síða 19
Síða 20
Síða 21
Síða 22
Síða 23
Síða 24
Síða 25
Síða 26
Síða 27
Síða 28
Síða 29
Síða 30
Síða 31
Síða 32
Síða 33
Síða 34
Síða 35
Síða 36
Síða 37
Síða 38
Síða 39
Síða 40
Síða 41
Síða 42
Síða 43
Síða 44
Síða 45
Síða 46
Síða 47
Síða 48
Síða 49
Síða 50
Síða 51
Síða 52
Síða 53
Síða 54
Síða 55
Síða 56
Síða 57
Síða 58
Síða 59
Síða 60
Síða 61
Síða 62
Síða 63
Síða 64
Síða 65
Síða 66
Síða 67
Síða 68
Síða 69
Síða 70
Síða 71
Síða 72
Síða 73
Síða 74
Síða 75
Síða 76
Síða 77
Síða 78
Síða 79
Síða 80
Síða 81
Síða 82
Síða 83
Síða 84
Síða 85
Síða 86
Síða 87
Síða 88
Síða 89
Síða 90
Síða 91
Síða 92
Síða 93
Síða 94
Síða 95
Síða 96
Síða 97
Síða 98
Síða 99
Síða 100
Síða 101
Síða 102
Síða 103
Síða 104
Síða 105
Síða 106
Síða 107
Síða 108
Síða 109
Síða 110
Síða 111
Síða 112
Síða 113
Síða 114
Síða 115
Síða 116
Síða 117
Síða 118
Síða 119
Síða 120
Síða 121
Síða 122
Síða 123
Síða 124
Síða 125
Síða 126
Síða 127
Síða 128
Síða 129
Síða 130
Síða 131
Síða 132

x

Tímarit Máls og menningar

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Tímarit Máls og menningar
https://timarit.is/publication/1109

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.