Tímarit Máls og menningar - 01.11.1971, Síða 47

Gamla konan
Um það bil misseri eftir lát afa míns skrifaði prentarinn föður mínum,
að nú væri móðir hans farin að borða á gistihúsum annanhvern dag.
Hugsa sér þvílíkt og annað eins!
Hún amma, sem alla sína daga hafði eldað ofan í fjölda manns og unnið
sjálf upp leifarnar, hún var farin að borða á veitingahúsi! Hvað hafði
komið yfir hana?
Litlu síðar átti faðir minn viðskiptaerindi í nágrenni bæjarins og notaði
tækifærið til að heimsækja móður sína.
Hún var í þann veginn að ganga út, þegar hann kom. Hún tók aftur af
sér hattinn og bar gesti sínum rauðvínsglas og tvíbökur. Hún virtist í mjög
kyrrlátu skapi, hvorki sérlega upprifin né tiltakanlega hljóðlát. Hún spurði
um okkur börnin, og þó ekki ýtarlega; henni lá einkum á hjarta, hvort við
fengjum kirsiber. Hún var að öllu leyti sjálfri sér lík. Herbergi hennar var
sem vænta mátti þvegið í hólf og gólf, og sjálf var hún í góðu útliti.
Hið eina, sem benti til hins nýja lífernis hennar, var það að hún vildi
ekki fara með föður mínum upp í kirkjugarð, að vitja um gröf manns síns.
„Þú ratar þangað einn,“ sagði hún áherzlulaust, „það er þriðja leiði frá
vinstri í elleftu röð. Ég ætla ekki að fara.“
Prentarinn upplýsti síðar, að hún hefði að öllum líkindum verið á leið til
skósmiðsins. Hann kvartaði sáran:
„Ég sit hér í þessum hundakofa,“ sagði hann, „með fjölskyldu mína og
hef ekki nema fimm tíma vinnu á dag, þar að auki illa borgaða, andarteppan
er að gera út af við mig, en við sjálfa aðalgötuna stendur húsið okkar
galtómt.“
Faðir minn pantaði herbergi í gistihúsinu, en gerði þó ráð fyrir því að
móðir sín byði sér að gista heima, að minnsta kosti fyrir siðasakir, en hún
minntist ekki á það einu orði. En áður fyrr, þegar hús hennar var jafnan
yfirfullt, hafði hún alltaf sett sig upp á móti því að hann gisti ekki hjá þeim
og eyddi peningum í hótelherbergi!
En hún virtist búin að kveðja fj ölskyldulífið í eitt skipti fyrir öll og
komin inn á nýjar brautir, nú þegar dagur hennar leið að kvöldi. Föður
mínum, sem hafði næmt auga fyrir skringilegum hlutum, fannst hún „býsna
skemmtileg“, og ráðlagði frænda minum að láta hana fara sínu fram.
Og hverju fór hún þá fram?
Næst bárust þau tíðindi, að hún hefði leigt sér hestvagn og lagt leið sína
á lystistað einn utan bæjarins, og það á ofurhversdagslegum fimmtudegi.
Þetta var stór vagn á háum hjólum, með sæti fyrir heila fjölskyldu. Stöku
125