Tímarit Máls og menningar - 01.12.1973, Blaðsíða 95

ir viröast ekki hafa notað ofangreind
orð í fleirtölu.
3. Vér er tvívegis notað sem tvítala,
og skulu þau dæmi tilfærð. I fyrra
dæminu mælir Droplaug svo við
bónda sinn:
„Ekki fer ek at því, ok bið ek,
at þú farir hvergi, því at mér segir
svó hugr um, at oss verði lítil sæmd
at hoði þessu . . .“ ísl. fornr. XI,
235.
I síðara dæminu segir Helgi svo
við Droplaugu, móður sína, er þeir
hræður koma af rjúpnaveiðum:
„ . . . Verðr oss vandlifat. Illa
þykir, ef vér höfumst ekki at eða
höfum ólæti . . .“ ísl. fornr. XI,
242.
4. Ekki hefi ég fundið dæmi þess,
að þér, yðar séu notuð sem tvítala.
5. Um rugling á vérun og þérun
er áður rætt.
í þeim þremur ritum, sem ég hefi
athugað til samanburðar við rit dokt-
orsefnis í því skyni að sjá, hvernig
fornafnanotkun þeirra kæmi heim
við niðurstöður hans um hið eldra
skeið íslenzks máls fram um 1600,
hefi ég rekizt á sömu fyrirbæri og
hann - og sýnt dæmi um það. Frá
þessu er þó ein undantekning. Ég
hefi ekki fundið í þessum ritum, að
b (tvítöluformið) hafi verið notað
sem c, þ. e. í fleirtölumerkingu. En
dæmi doktorsefnis eru allt um það,
Andmœtarœða
flest að minnsta kosti, ótvíræð. A
hls. 59 er vitnað til, að þessi dæmi sé
að finna í gr. 3.2, en hér er um baga-
lega villu að ræða, því að dæmin eru
í 2.2. Frá 14. öld eru þar rakin 4
dæmi um tvítöluform í fleirtölumerk-
ingu: vid (úr Ragnarssögu loðbrók-
ar), yckar (úr Völsungasögu) og
ykkr (er raunar í lidr. okkr, en leið-
réttingin virðist vera rétt) og okkr
(úr Reykdælasögu og Víga-Skútu),
sbr. hls. 21-23. Á bls. 59 bætir dokt-
orsefni við einu dæmi úr Egilssögu
um vit í fleirtölumerkingu, og raun-
ar hefir hann dæmi frá 15. öld um
okkr í fleirtölumerkingu (bls. 23)
og mit í sömu merkingu (bls. 24),
en telur þar greinilega vera um norsk
máláhrif að ræða, ekki aðeins að
formi, heldur einnig merkingu. Auk
þess hefir hann nokkur dæmi um
vit og aukaföll þess í fleirtölumerk-
ingu frá 16. öld (bls. 24-25). Dokt-
orsefni vitnar til Jóns Helgasonar um
málið á NTOG, enda hefir Jón rann-
sakað það manna bezt. Jóni farast
svo orð: „Við ber, að Oddur villist,
en ekki í þá átt, sem nútíðarmál hef-
ur farið, að setja tvítölumyndir inn
allsstaðar, heldur þvert á móti“ (Mál-
ið á Nýja testamenti Odds Gottskdlks-
sonar, hls. 121). Á sama hátt vitnar
doktorsefni til Oscars Bandles um
málið á Guðbrandsbiblíu, enda er
hann helzti sérfræðingur í því.
Bandle segir m. a.: „Aðeins á einum
stað er þið, að því er virðist, í fleir-
301