Tímarit Máls og menningar - 01.12.1973, Blaðsíða 51

Úr œviminningum
sína og varð þeim tíðrætt um málnytjar á jörðum sínum, lagði Hálfdan
vettling sinn ofan á rjómatrog í búri Silfrúnar, og hélt rjóminn vettlingnum,
sagði hann þá systur sinni að svo væri rjóminn þykkur í Tungunum að
hann héldi skeifu. Þessu reiddist Silfrún og hafði í heitingum við bróður
sinn. Nokkru seinna um sumarið kemur smali Hálfdans að máli við hann
og segir að komið sé trippi eitt í hagana og yrji það upp allan gróður. Þá
sömu nótt fer Hálfdan bóndi til móts við trippið, tekur það römmum
tökum og færði í pytt einn niður við ána, og þar batt hann óvættina við
jarðfastan stein, og lét svo ummælt að nú hefði tryppið fengið samastað
til níu mannsaldra. Nú varð sá atburður fyrir nokkrum áratugum að
gangnamenn eru seztir að í gangnamannakofanum í Hálfdanartungum.
Þeir höfðu bundið á streng hesta sína, en hundar lágu undir kofavegg.
Veður var kyrrt og dalurinn hljóður milli fjalla. Þá heyra gangnamenn
þyt mikinn úti fyrir, sem líkast því að skyndilega hefði hvesst, hundar
ýlfruðu af ótta og kröfsuðu kofahuröina. Gangnamenn opna þá hurðina
og hleypa inn hundunum. Enn var logn á, en kolsvarta myrkur og flýttu
menn sér að loka dyrum og hafa sennilega krossað hurðina. Sami þyturinn
hélzt langt fram á nótt. Um morguninn voru allir hestar horfnir og varð
að þeim mikil leit. Um atburö þennan spunnust ýmsar sögur og bárust
norður yfir Oxnadalsheiði og þótti öllum sennilegast og jafnvel fullvíst að
þessa nótt væru liðnir níu mannsaldrar frá því Hálfdan batt trippið í pyttin-
um og enn hefði þessi kraftur leynzt í afturgöngunni, en í fyrstu var trippi
þetta uppvakningur Silfrúnar á Silfrúnarstöðum. Engar sögur fara af tripp-
inu eftir þetta og hefur þyturinn mikli í Hálfdanartungum verið þess síð-
ustu fjörbrot.
Hálfdanartungur fóru í eyði 1878, fram að þeim tíma var búið þar, en
eftir það lagðist jörðin undir afrétt Skagfirðinga.
Að lokinni leit í Hálfdanartungum og hvíldarstund á tóttabroti þar,
gekk ég eins og leið liggur niður að ánni og fór á brú yfir hana, og hugöist
ganga út að Valagilsá en þar við afréttargirðinguna stendur oft hópur hrossa
í vakandi von um að komast heim í átthagana og einmitt þar stöðvast stroku-
hross, sem koma að norðan. Nú geng ég þessa leið alla og var nú drjúgum
farinn að finna til þreytu og svengdar og vakti þó fyrir mér að leggja aftur
á heiðina og norður yfir um kvöldið. En rétt í því ég kem að Valagilsá
kemur Valdimar Guðmundsson bóndi á Fremrikotum niður með ánni að
norðanveröu. Valdimar var hæglátur maður og aðgætinn og kom strax
auga á sveinstaula við girðinguna, hann sneri því hesti sínum að Vala-
17 TMM
257