Tímarit Máls og menningar - 01.04.1983, Blaðsíða 74

Tímarit Mdls og menningar
Um trega sígaunans, hreinan einmana trega, trega fljótsins sem er
hulið augum og tregann í fjarlægri dögun, eins og Lorca kvað.
Innan úr húsunum, hellunum barst hið háttfasta hljómfall, og
stundum voru langdregnir daprir söngvar við hlátur ferðamanna sem
héldu allt væri gaman, og hlátur sígaunanna á móti að hlægja að
ferðamanninum sem hélt þeir væru að hlæja með honum.
Nú dimmdi með þeim snögga hætti sem verður í Suðurlöndum þar
sem myrkrið fellur á eins og stuna eða þungt andvarp sem fyllir
hjartað óþreyju mitt í hinum glaðasta leik, endurvekur í huganum
eilífðarkennd hverfulleikans, svo hann heldur í slitrin, myndpartana
heildmælska þó, laufblað fær sérgildi, glampi á steini, skuggi, fótatak,
fjarlæg rödd í þögninni sem svífur eins og töfrateppi mitt úr heimsins
glaumi að bera allt sem má ekki týnast beint til þín. Hið hvíta hafði
gerjað og var áfengt, sítrónan gula var verðug þess að vera orðin það
gull sem hún er í ljóðum Lorca.
Þá dreif að börn sem hrópuðu: Manni gemmér aur fyrir karamell-
um. Da me un gordocito para comprar caramelos.
Þetta hafði ég aldrei heyrt fyrr. Oll önnur börn á Spáni báðu um
peningapÆra comprar pan, til að kaupa brauð, því þau voru svöng. Ef
þú gefur einu flýgur fiskisagan, og þá er kominn tugur barna eins og
óvígur her væri úr barnakrossferðinni sögufrægu í sögubókarmar-
tröð sem öll vildu fá að kaupa sér karamellur á þinn kostnað. Og
ferðamaðurinn kostar sig að herða, svo ekki safnist hundruð horaðra
barna með skelmisblik í sínum dökku töfrandi augum að heimta
karamellur upp úr pyngjunni hans, eins og upp úr hatti sirkúsgaldra-
manns.
Og fylgdu eftir, lengi. Fækkaði þó smám saman, það var myrkur
en máni dró fram fölt land eins og svið fyrir framliðna. Nema bara
tveir litlir drengir sem vildu ekki gefast upp við að trufla andakt þess
sem reynir að hugsa af öllum mætti um Lorca og kalla hann aftur í
þennan heim skáldskapar, særa ljóðminni fram í hugann, skynja helgi
staðar og tilefnis, — meðan drengirnir léku nautabana sem gerðu með
dulu sinni manoletinas eða egningar fyrir vígnaut í stíl hins ódauð-
lega harmtigna Manolete frá Cordova, og höfðu snúðugan pílagrím
fyrir hið einsýna naut.
Loks stóð ég einn á þessum helga stað þar sem skáldið féll; og lifir
þó alla böðla. Eg var kominn frá Islandi og minntist Lorca á þeim
192