Skagfirðingabók - 01.01.1985, Page 132

SKAGFIRÐING ABÓK
biskup og liðsafli hans aðför að nánustu ættmennum Kolbeins
(Asbirningum), hrekur þá á brott, tekur upp eignir þeirra og
bannfærir þá. Þegar Páll biskup sendir síðan mann norður til
samninga um málin, virðist Guðmundur ekki vera til viðræðu
um neitt. Að vísu er hér ekki skýrt nákvæmlega frá málsatvik-
um. Þó er sagt að þeir sem höfðu misst göfuga frændur sína
skyldu fá „leiðréttu sinna harmsaka" og má þá ljóst vera, að í
þessu felst, að Ásbirningar fái aftur goðorðsvöld sín og eignir í
Skagafirði.
Islendingasaga Sturlu Þórðarsonar. I þessu riti er greint frá
deilum þeirra Kolbeins og Guðmundar í smáatriðum. Þetta er
aðalheimild okkar. Þar eð lýsing Sturlu er mjög til meðferðar í
V. hluta, er ekki sérstök ástæða til að rekja efni hennar hér, enda
er Sturlunga væntanlega innan seilingar fyrir flesta lesendur
Skagfirðingabókar.
IV
KIRKJUSTEFNA GUÐMUNDAR ARASONAR
ÁÐUR en lengra er haldið, skal það skoðað nokkuð, hvaða
kirkjustefnu Guðmundur Arason muni hafa mótað sér í upp-
hafi biskupsdóms síns.
Þótt við höfum litlar heimildir um það, verður ekki annað
sagt, en að við getum gengið út frá því sem gefnu, að Guðmund-
ur hafi ekki haft neina stefnumörkun tilbúna, er hann var
kosinn til biskups. Hann hafði verið heimilisprestur hjá Kol-
beini Tumasyni á Víðimýri og Kolbeinn er því að velja mann,
sem hann þekkir vel og þá einnig þar með taldar skoðanir
Guðmundar á kirkjumálum. Fullvíst verður að telja, að Kol-
beinn hafi ekki orðið var við neinar byltingarkenndar skoðanir
á kirkjumálum hjá Guðmundi. Ef svo hefði verið, hefði Kol-
beini varla dottið í hug að láta kjósa Guðmund til biskups. Um
aldamótin 1200 hefur mönnum verið í fersku minni tilraun
Þorláks Þóhallssonar Skálholtsbiskups til að ná yfirráðum yfir
130