Skagfirðingabók - 01.01.1985, Blaðsíða 141

GUÐMUNDUR GÓÐI OG KOLBEINN TUMASON
formlega viðurkenningu öðlazt frá umboðsmönnum Guðs fyrir
því, að þeir væru réttmætir valdhafar. Slík formleg viður-
kenning féll konungum (og keisara) í skaut, er þeir voru
krýndir, og samkvæmt fyrirmynd úr Gamlatestamentinu
breiddist sá siður út að smyrja þá um leið.
Guðmundi Arasyni hefur varla orðið svarafátt, er hann þurfti
að styðja mál sitt með tilvitnunum í hina páfakirkjulegu kenn-
ingu um valdið. Sjálfsagt hefur hann lært þau fræði í Noregi og
þetta hefur veitt honum aukinn siðferðisstyrk til að heyja
baráttu sína við goðavaldið.
Mál Skærings klerks er sama eðlis og mál sr. Ásbjarnar.
Frásögnin um það er á þessa lund í Islendingasögu Sturlu:
„Nú bar svo til að klerkur einn, sá er Skæringur hét,
acoluthus at vígslu, og ósiðvandur að vopnaburði og klæðn-
aði, — hann var einhendur —, þenna höfðu Austmenn
handhöggvið að Gásum, þá er Guðmundur inn dýri mælti
eftir hann. Þessi maður gat barn við konu, en bræður hennar
sóttu Kolbein að þessu máli. Klerkurinn sótti biskup að sínu
máli, en Kolbeinn kallar eftir og vill eigi biskups dóm.
Biskup býður að gjalda sex hundruð fyrir málið og kallar
það meir en tvo lögréttu. En Kolbeinn neitar því og kvað eigi
tjá að sættast við biskup, kallaði hann rjúfa hverja sætt.
Lætur Kolbeinn sækja klerkinn til sektar en biskup forboðar
Kolbein og alla þá, er að dómi höfðu verið. En hálfum
mánuði síðar háðu þeir Kolbeinn og Sigurður féránsdóm
eftir klerkinn og tóku upp féið. En er biskup spyr þetta
bannsetur hann þá báða því að honum var féið handsalað."17
Eins og sjá má af þessari frásögn, hefur höfundurinn ekki haft
fyrir því að ræða réttarstöðu þeirra Guðmundar og Kolbeins í
þessari frásögn. Klerkurinn sótti biskup að sínu máli segir
sagan. Þetta getur verið rétt, en hitt er einnig hugsanlegt, að
Guðmundur hafi boðið klerkinum að taka hann undan lands-
lögum og þótt gott að fá (annað) tilefni til að láta skerast í odda
139