Jón á Bægisá - 01.04.1997, Blaðsíða 18

Guðrún Björk Guðsteinsdóttir
dýraveiðum á Reykjanesskaga. Eins og oftast í öðrum skáldverka
Kristjönu þá nálgast hún efnið frá þremur sjónarhornum: norður-
amerísku, íslensku og bókmenntafræðilegu.
Hreindýraveiðar við Keili á jólaföstu skömmu fýrir árið 1980 eru
ekki líklegar til að valda enskumælandi lesendum vangaveltum,
nema þeir þekki þeim mun betur til íslands. Líklegt er að þær stað-
festi væntingar tengdar heiti landsins, en ólíklegt er að enskir les-
endur viti að hreindýr eru seinnitíðar „landnemar“ á íslandi. Þeim
sem lesið hafa smásögu Ernest Hemingways, „The Short Happy Life
of Francis Macomber", gæti aftur á móti orðið ljós vísun Kristjönu í
þá sögu. Þar eru hjónin Francis og Margaret Macomber á villidýra-
veiðum í Afríku í umsjá veiðimannsins Wilson. Þegar særður
buffalatarfur virðist í þann mund að reka Francis á hol skýtur kona
hans á tarfinn, eftir því sem sögumaður segir, en skotið hæfir mann
hennar í sama mund og tarfurinn hlýtur sitt voðasár. Wilson ásakar
Margaret samstundis um vísvitandi manndráp, en segist munu stað-
festa að þetta hafi verið óviljandi voðaskot. Sjálf sagan undirbyggir
þennan dóm, fýrst og ffemst með túlkunum Wilsons, en einnig með
því að veiðarnar hafa vakið upp manndóm Francis, sem gæti ógnað
yfirráðum Margaretar yfir honum. En sagan sýnir jafnframt að Wil-
son á hagsmuna að gæta með því að koma sökinni á Margaret. Hann
hefur þverbrotið veiðilög sem kveða skýrt á um að ekki megi nota
bíla til veiða og lög sem banna illa meðferð á innfæddum. Wilson
gæti því misst lífsviðurværi sitt ef Margaret kæmi upp um hann.
Hann lætur ásakanir dynja á henni miskunnarlaust en hún færir eng-
in rök sér til varnar. Sagan snýst fyrst og fremst um valdabaráttu
kynjanna og í lok hennar er augljóst að Wilson muni geta túlkað
atburðarásina að eigin geðþótta við yfirvöld því Margaret hefur lotið
valdi hans að fullu.
í sögu Kristjönu háttar svipað til í atburðarásinni. Óli kastar frá sér
byssunni eftir að hafa sært eitt hreindýr til að elta uppi tarf sem er
fótbrotinn, en sá snýst til vamar og ræðst að Óla. Edda kallar til hans
að hann skuli forða sér af því hann sé byssulaus og eltir hann með
byssuna, en á meðan tekst Óli á við tarfinn af handafli. Þegar Edda
nálgast heldur Óli við tarfinn með annarri hendinni en dregur dálk
úr lendaslíðri með hinni. í sama mund og Óli heggur í herðakamb
dýrsins svo það kiknar hleypir Edda af skoti sem hæfir bæði tarfinn
og Óla. Úr því Edda situr inni er ljóst að henni hefur orðið fátt um
varnir í túlkun yfirvalda á aðstæðum voðaskotsins, enda er óljóst
hvort skotið var í raun ætlað að koma dýrinu eða Óla til bjargar.
Helga Kress gerði athugasemd við sögufléttu sem snerist um
hreindýraveiðar á Suðvesturlandi í umfjöllun sinni á Icelandic Wrít-
ing Today, „Að kynna íslenskar bókmenntir erlendis", og virtist
draga þá ályktun að Kristjönu beri ekki að telja meðal íslenskra höf-
16
d Mayydá - TÍMARIT ÞÝÐENDA 1 -1997