Jón á Bægisá - 01.04.1997, Qupperneq 115

Bill Holm
í garðinum
Á meðan ég var að alast upp í Minneota skar Sara Kline sig úr sakir
fátæktar. Ár og síð gekk hún í sömu svörtu lörfunum, gömul og vis-
in, næstum tannlaus, fitugt grátt hárið hulið svartri slæðu. Hún var
líklega svona lotin út af sjóndapurri leit sinni að sígarettustubbum
sem hægt var að reykja. Hún tíndi þá upp úr steypunni eða undan
járngrindum rennusteinanna og stakk þeim niður í skítuga larfa-
skjóðuna - hún var „pokakerling" Minneota löngu áður en það hug-
tak var fundið upp.
En eymd hennar gerði ekki síður nefinu viðvart en augunum. I tíu
metra radíus var nærvera hennar ljós: fnykur af óþvegnum lörfum,
lykt af svita, hlandbrunnum nærfötum og rotnuðum mat í rotnuðum
tönnum, gamlar sígarettur, ódaunn af dýnum sem hefði átt að vera
búið að fleygja fyrir löngu, lykt hinna gömlu og fátæku sem eru hætt-
ir að geta hugsað um sig og hafa glatað allri hirðusemi.
Ég er úr fjölskyldu stórmenna, mælt í sentimetrum. Það á einkum
við um þá sem ég man eftir, þótt minnið sé brigðult. Ég man bara að
Sara var helmingi minni en ég taldi að venjulegt fólk ætti að vera.
Hún var nær jörðinni en hún hefði átt að vera, upprétt eða almennt
í lífinu.
Á fjórða og fimmta áratugnum var tekið til á bóndabæjum á laug-
ardögum; pallbílnum eða gamla bílnum var ekið eftir malarveginum
í bæinn; matvörur keyptar, bjór, efni í metratali, klipping, ostru-
skeljar handa kjúklingunum, silki handa mönnunum; kjaftað á
meðan þú sast uppi á heitri vélarhlífinni; farið í Medard Debbaut-
bíóið til að sjá Hoppalong Kassidý, herra Nibs og éta popp. Þannig
kynnti Minneota okkur björt ljós og borgir. Bærinn iðaði af nýjum
skrjáfandi samfestingum; blær sumarkvöldsins týndur í völundar-
húsi kámugs hárlakks leið hljóðlega hjá.
En alltaf var Sara Kline þarna einhvers staðar til að minna á að
þetta var ekki Ameríka Normans Rockwells, ekki Búnaðarsambands-
plakat af ánægðum og velstæðum sveitafjölskyldum og að guði, jafn-
vel þótt hann væri við skyldustörf á himnum í augnablikinu, hefði
enn ekki tekist að gera alla hluti jafn vel úr garði.
Svona var hið venjubundna hegðunarmynstur Holmfjölskyldunnar
á laugardagskvöldum: pabbi heilsaði öllum sem mömmu fannst nauð-
synlegt að heilsa. Síðan hvarf hann inn í karlahópinn til að spila vist,
rommý og peningaspil, reykja kamel og drekka bjór, bölva og kjafta um
sín karlamál. Á meðan rannsakaði móðir mín hvaða kostaboð hefðu
skotið upp kollinum síðan síðast í Stórversluninni eða Jónskjöri.
Konurnar skiptust á þessum venjubundnu upplýsingum og nutu sín
á .ffiaytJá - HVAT? TALA THU ISLENZKU?
113