Jón á Bægisá - 01.04.1997, Síða 117

/ garðinum
handa var Swift á leið niður kirkjutröppurnar. Hann var enn klædd-
ur í skrúða sinn þegar betlikerlingin rétti fram höndina í von um
ölmusu. Swift horfði á hönd hennar en sneri sér svo við með við-
bjóðssvip. „Hún hefði að minnsta kosti getað þvegið þessa hönd,“ er
haft eftir honum. Ég hefði getað sagt það sama ef mamma hefði ekki
tekið í lurginn á mér.
Guttormur Guttormsson, íslenski presturinn í Minneota í fimmtíu
eða sextíu ár, sagði það raunar ekki heldur. Einsog Swift var hann
prófastur við kirkju heilags Páls, en sá Páll var úr eik. A hverjum
sunnudegi heilsaði hann Söru við kirkjudyrnar af sömu kurteisinni
og á sömu óaðfinnanlegu íslenskunni og hann talaði við önnur prúð-
búin sóknarbörn sín. Hún kom alltaf til kirkju, mætti örlítið of seint
og sat alein aftast í kirkjunni. Hún hafði sitt sérstaka sæti og hinum
íslensku trúbræðrum hennar er fyrirgefið þótt þeir hafi ekki þyrpst í
kringum hana. í loftlausri kirkjunni voru stólræður Guttorms hetju-
lega langar. Sem unglingur lék ég stöku sinnum á orgel í kirkjunni og
hafði afdrep á svölunum, þar sem ég gat virt fyrir mér söfnuðinn, les-
ið skáldsögur D. H. Lawrence og á allan annan hátt forðast að láta
betrumbæta mig með löngum orðræðum um tilgang syndaaflausnar
og náðar. Ég fylgdist alltaf með Söru þegar söfnunarbaukurinn gekk
um: hún lét alltaf eina eða tvær myntir falla í flauelsklæddan bauk-
inn þar sem seðlarnir lágu hljóðir. Hún lét þær alltaf falla með dálít-
illi eftirsjá og sneri höfðinu við til að fylgjast með bauknum þar sem
hann leið eftir kirkjugólfinu í átt að Kristsmyndinni.
Einsog margar aðrar gamlar konur, ríkar sem snauðar, bað Sara
mig að syngja við útför sína og það gerði ég. Ég held að við útför Söru
hafi ég sungið „Kom huggari, kom, hugga þú“ og „Ég geng um garð-
inn einn“. I líkkistunni var Sara hreinni en hún hafði nokkurn tíma
verið á lífsleiðinni, bjartari, fölari og jafnvel minni, og hamingjusam-
ari að ég held. Ef ég man rétt sat engin fjölskylda á sorgarbekknum,
en þess í stað mætti stór hluti af söfnuðinum sem að sjálfsögðu hafði
þekkt Söru í sjötíuogfimm ár.
Mamma var mikil sögunáma og þekkti sögu staðarins út í hörgul.
Hún var eins konar sögukerling bæjarins, en það var ekkert hægt að
veiða upp úr henni þegar ég spurði hana um Söru Kline. „Hún var
fátæk kona og líf hennar var þymum stráð,“ sagði Jóna. „Börn voru
vond við hana af því að hún var skítug og leit skringilega út. Þannig
átt þú ekki að vera; þegar þú sérð Söru áttu alltaf að heilsa henni
virðulega á íslensku og kyssa hana. Hún á skilið . . .“
„Já, já, já,“ ég reyndi að trufla þessa síendurteknu möntru, „en
hvað kom fyrir þessa fátæku konu sem gerði hana að slíku hrói?“
„Líf hennar var þyrnum stráð og þú átt alltaf. . .“ Jóna hóf mál sitt
á ný ég var engu nær um hvað bjó að baki hinni dimmu og dularfullu
fortíð Söru Kline.
fási- d Jfóapáá - HVAT? TALA THU ISLENZKU?
115