Þjóðmál - 01.12.2009, Qupperneq 55

Þjóðmál vetur 2009 53
er mergurinn málsins sem íslensk stjórn­
völd hafa ekki skilið . Það gera hins vegar
and stæðingar okkar enda eru það þeir sem
krefjast leyndar . Og við hlýðum! Ég leyfi mér
að fullyrða að almenningur á Norðurlöndum
hefði aldrei liðið ríkisstjórnum sínum að
koma fram gagnvart Íslandi eins og þær hafa
gert – sem handbendi lánardrottna okkar
og Al þjóðagjaldeyrissjóðsins – ef framkomu
þeirra hefðu verið gerð skil í fjölmiðlum .
Samantekin ráð gegn Íslandi
Íbók Styrmis koma fram upplýsingar sem sýna svart á hvítu fram á hve samansúrrað­
ur umheimurinn hefur verið gegn Íslandi og
á hvern hátt einstök ríki beittu sér . Þar hefur
AGS gegnt hlutverki lögregluþjónsins sem
fyrst þurfti að góma sökudólginn sem og hann
gerði . „I got them,“ segir Styrmir að hann hafi
heimildir um að fulltrúi AGS hafi sagt eftir
fund með Geir H . Haarde þar sem Íslendingar
féllust á að hlíta ráðgjöf sjóðsins (bls 71) .
Fróðlegt þótti mér að lesa um það hvernig
það gekk fyrir sig að þröngva Íslendingum
undir AGS, hvern þátt lánardrottnar okkar
áttu í því, hver aðkoma Bandaríkjastjórnar
var (bls . 55 og 102) og hvernig Timothy
Geitner, núverandi fjármálaráðherra Banda­
ríkj anna, þáverandi stjórnarmaður í banda­
ríska seðlabankanum, hefði sagt að með að­
komu AGS væri Íslendingum boðið upp á
dauða kossinn, „kiss of death“ (bls . 51) . Um
hlut Norðurlandanna hefur mér lengi verið
kunnugt og oft furðað mig á tvískinnungi
þeirra gagnvart okkur . Þá er umhugsunarefni
hvernig Alþjóðagjaldeyrissjóðurinn söðlar um
í afstöðunni til Íslands, áður stórhrifinn af
öllu því sem tengdist Íslandi – „öfundsverðar
framtíðarhorfur“ (bls . 50) hét það meðan
allt lék í lyndi, þar til nú, að okkur er gert að
lúta í duftið . Sannast sagna kom mér á óvart
að heyra að jafnvel Svíar hafi barið einka­
væðingarbumbuna gagnvart Íslandi (sbr .
kröfu sænska seðlabankastjórans um mark­
aðs væðingu Íbúðalánasjóðs sem skilyrði fyrir
sænsku láni í maí 2008 (bls . 37) .
Hitt kemur mér síður á óvart, en gott að fá
hand fasta staðfestingu á, hve mjög íslenski fjár ­
málageirinn hvatti til frekari stóriðju í land ­
inu . Með Bakka og Helguvík myndu „doll arar
streyma inn í landið“, sögðu þeir Hall dór J .
Kristjánsson og Sigurjón Þ . Árna son banka­
stjór ar Landsbankans vorið 2008 (bls . 27) .
Mál efnaleg rök? Jú, ef það er málefnalegt að
leysa lausafjárvanda banka með þessum hætti .
Hvers vegna – vegna þess
Í upphafi bókarinnar segir Styrmir að hún fjalli um „ástæður fyrir hruninu, inn­
byggða veikleika samfélags okkar og hugsan­
lega leið út úr þeim ógöngum, sem þjóðin
hefur ratað í“ . Síðar gerir hann tilraun til
að greina orsakir bankahrunsins sem hann
telur liggja „í atburðum á alþjóðavettvangi,
sem við Íslendingar höfðum engin áhrif á,
í ákvörðunum, sem teknar voru í íslenzku
við skipta lífi innan og utan bankanna, í að­
gerða leysi stjórnvalda og eftirlitsstofnana,
sof anda hætti stjórnmálamanna og fjölmiðla
og djúpstæðum meinsemdum, sem eru inn­
byggðar í þjóðfélagsgerð okkar . Þegar áhrif og
afleiðingar þessarar margháttuðu atburðarás­
ar heima og erlendis og aldagamlir veikleikar
samfélagsins komu saman í einn punkt á
haustmánuðum 2008 varð hrun .“
Í lok bókarinnar gerir Styrmir athygli sverða
tilraun til að rekja tengsl kvótakerfis ins,
einka væðingarinnar og sérkenna á ís lensku
sam félagi sem vikið er að áður .
Styrmir Gunnarsson hvetur til róttæks upp­
skurðar í stjórnmálum og víkur að ýmsum
grundvallaratriðum sem er fróðlegt að heyra
frá yfirlýstum og staðföstum hægri manni
eins og honum . Hann vill standa vörð um
auðl indir þjóðarinnar – orkuauðlindirnar
þar með taldar . Í andheitri málafylgju sinni
stendur Styrmir hér engum sósíalista að baki!
Hann vill gera þjóðfélagið opnara og lýð­