Þjóðmál - 01.12.2009, Síða 63

Þjóðmál vetur 2009 61
ABC Murders6 og Endless Night.7 „Agatha
Christie var 75 ára kvenkyns rithöfundur úr
efri millistétt þegar hún skrifaði Endless Night
en samt er sögumaður bókarinnar ungur karl­
maður úr verkamannastétt,“ segir Curran
og honum þykir greinilega mikið til koma .
Hann er þeirrar skoðunar að Endless Night sé
bók sem fæstir aðdáendur Agöthu Christie
myndu átta sig á að væri eftir hana stæði það
ekki á titilsíðunni .
Óreiðan hluti af snilligáfunni
John Curran fannst hann ekki ná að kynn­ast Agöthu Christie persónulega með því
að lesa minnisbækurnar hennar, en hann
kynntist henni hins vegar sem höfundi leyni­
lögreglusagna . Þegar Curran er spurður um
það hvaða aðferð hún hafi beitt við skrifin
svarar hann því til að hún hafi ekki beitt neinni
aðferð . „Hún hafði enga sérstaka aðferð,“
segir hann til skýringar . „Hún hripaði niður
hugmyndir þegar hún fékk þær . Hún var
afskaplega skapandi en skipulagslaus, en ég
held að óreiðan sé hluti af snilligáfu hennar .
Ég hugsa að söguflétturnar hennar hafi þróast
vegna þess að hún vann handahófskennt
og með óreiðukenndum og afskaplega
óskipulögðum hætti . Ég hef séð bréf þar sem
hún vísar til eigin bóka með röngum titli, sem
mér þykir með ólíkindum! En þannig vann
hún . Þetta var snilligáfa hennar .“
En hvert er leyndarmálið á bak við vel­
gengni Agöthu Christie? „Ef ég vissi það þá
sæti ég heima og skrifaði sakamálasögur,“
segir Curran í léttum dúr, en bætir því við
að „leyndarmálið“ sé sennilega líka ástæða
þess hversu vinsæl hún er – það er að segja
hversu læsilegar bækurnar séu . Hann nefnir
það jafnframt að söguflétturnar séu ekki
bara mjög sniðugar heldur einnig afskaplega
einfaldar .
Curran komst einnig að býsna áhugaverðri
6 ABC­leyndarmálið, 1958 .
7 Sígaunajörðin, 1994 .
staðreynd um síðustu bókina um fröken
Marple, Sleeping Murder8, sem út kom árið
1976, að Agöthu Christie látinni . Almennt
er talið að bókin hafi verið skrifuð í síðari
heimsstyrjöldinni og geymd í öryggisgeymslu
þar til hún kom út . Curran komst hins vegar
að því að bókin var í raun ekki skrifuð í síðari
heimsstyrjöldinni, því Agatha hafði skrifað
minnispunkta um bókina sem dagsettir eru
allt fram til ársins 1948 . Þá kemur það ef til
vill mörgum á óvart, í ljósi þess að bókin er
þekkt sem síðasta bókin um fröken Marple,
að Agatha hafði velt því fyrir sér að gera Poirot
að söguhetju – og raunar hafði hún jafnframt
íhugað það að láta bókina fjalla um skarpsýnu
skötuhjúin Tommy og Tuppence .
Feginn að hitta ekki Agöthu Christie
A ð lokum spyr ég Curran hvaða spurn ing­ar hann myndi spyrja Agöthu Christie
ef hann fengi tækifæri til þess . „Í fyrsta lagi þá
er ég feginn að ég hitti hana aldrei . Sagt er að
maður ætti aldrei að hitta hetjurnar sínar og
ég veit að hún átti ekki auðvelt með að hitta
ókunnugt fólk . Þangað til í fyrra hefði ég viljað
spyrja hana hvern hún hefði upphaflega séð
fyrir sér sem morðingjann í Death Comes as the
End.“9 Curran telur sig hins vegar hafa fundið
svarið við þeirri spurningu í minnisbókunum
hennar . „Nú myndi ég sennilega vilja spyrja
hana hvenær hún hafi í raun og veru skrifað
Sleeping Murder – en ég er nokkuð viss um
það að hún myndi ekki vita svarið!“
Það er hughreystandi að vita að drottning
sakamálasagnanna tók að minnsta kosti eina
ráðgátu með sér í gröfina – ráðgátu sem meira
að segja John Curran hefur ekki tekist að leysa .
Og ef hann getur ekki leyst gátuna þá getur
það væntanlega enginn – ja, nema kannski
Hercule Poirot eða fröken Marple …
8 Sleeping Murder hefur aldrei komið út í bókarformi í
íslenskri þýðingu, en birtist hins vegar sem framhaldssaga í
Vikunni árið 1978 undir heitinu Morð úr gleymsku grafið.
9 Eitt sinn skal hver deyja, 1989 .