Tímarit Máls og menningar - 01.09.2009, Side 27

TMM 2009 · 3 27
Ta r i q A l i
hann arabíska ljóðagerð og skáldskap til að varpa ljósi á hinn arabíska menn-
ingarheim sem smættaður hefur verið niður í mjög einfaldaða mynd af óvin-
inum. Og myndin af óvininum í líki öfgafullra sértrúarhópa er hliðstæð því að
arabaheimurinn sæi Vesturlönd í líki kristinna sértrúarsöfnuða. Auðvitað má
segja að Bushstjórnin hafi verið býsna nálægt slíku hugarfari. Var hún ekki
nátengd ofsækisfullum sértrúarsöfnuðum? En sem sé: Mörg verk Tariqs Ali
beinast gegn ríkjandi hugmyndafræði og vonin um alþjóðlega samstöðu er lit-
urinn sem litar þau.
Tariq Ali álítur að við höfum fengið smjörþefinn af þessari samstöðu á sjö-
unda áratugnum, í kjölfar ’68-uppreisnanna. Eitt frægasta verk hans er Street
Fighting Years – An Autobiography of the Sixties. Hún er til í einum þremur
útgáfum, sú síðasta frá árinu 2005. Tariq Ali hefur ekkert breytt meginmálinu
en bætt bæði framan við það og aftan. Við 2005 útgáfuna er til að mynda bætt
hinu stórmerkilega viðtali „Power to the People“ sem Tariq Ali og Robin
Blackburn tóku á sínum tíma við John Lennon og Yoko Ono. Viðtalið birtist í
vikublaðinu Red Mole, Rauðu moldvörpunni, sem lengi var málgagn breskra
trotskýista. Sagt er að John Lennon hafi samið lagið „Power to the People“ inn-
blásinn af þessu viðtali. Þar segir John Lennon skoðanir sínar á yfirvegaðan
hátt og er merkilega glöggskyggn á samhengi hlutanna. Hann talar til dæmis
um hvernig alþýðleikinn var barinn niður í Bítlunum og þeim beinlínis bann-
að að tjá sig um mál einsog stríðsreksturinn í Víetnam, þar til John Lennon
sprakk á limminu, einsog frægt er í sögunni. Það þýddi að leyniþjónustur bæði
Bretlands og Bandaríkjanna fylgdust með honum, einsog fjallað er um í mynd-
inni Bandaríkin gegn Lennon. Önnur tenging Tariqs Ali við rokktónlistina og
þungavigtarmenn hennar er lagið „Street Fighting Man“ eftir Rolling Stones.
Það er samið í kjölfar mótmæla gegn Víetnamstríðinu í London 1968, þar sem
Tariq Ali var einn af skipuleggjendum og leiðtogi. Hann var holdtekja mót-
mælanna, svo lagið er oft tengt við hann. Tariq Ali hafði svipaða stöðu í Bret-
landi og Cohn-Bendit-bræður höfðu í Frakklandi og Rudi Dutschke í Þýska-
landi. Þetta voru sem sé leiðtogar stúdentahreyfinganna sem voru hver um sig
mjög áberandi og vöktu mikla athygli. Tariq Ali var fenginn til að deila á
opinberum vettvangi við menn einsog Henry Kissinger. Frammistaða hans
varð til þess að Marlon Brando bauð honum í mat, en Marlon Brando lýsti yfir
andstöðu við Víetnamstríðið og lét málefni frumbyggja Ameríku til sín taka. Í
kjölfar ’68-uppreisnanna var Tariq Ali bannað að koma til Frakklands og var
því banni ekki aflétt fyrr en Regis Debray varð aðstoðarmaður Mitterands, en
Regis Debray má einmitt sjá með Tariq Ali og Robin Blackburn í myndinni
Imagine um gerð samnefndrar plötu. Regis Debray var þá nýkominn úr fang-
elsi í Bólivíu, en þróun hans rekur Tariq Ali einmitt í bókinni Street Fighting
Years. Þannig mætti lengi telja og margar sögur segja. Púðrið sem Tariq Ali sér
í sjöunda áratugnum er trúin á breytingar sem þá fæddist, trúin á það að hægt
sé að breyta heiminum með því að rísa upp og mótmæla. Kannski er þessi trú
aftur að verða að veruleika núna.
Árið 1998 gaf Tariq Ali út ásamt konu sinni, Susan Atkins, sem er ritstjóri
TMM_3_2009.indd 27 8/21/09 12:53:43 PM