Tímarit Máls og menningar - 01.09.2009, Blaðsíða 44

44 TMM 2009 · 3
B ó k m e n n t a h á t í ð
fór að skrifa texta í sýningarskrár fyrir hóp myndlistarmanna og arkitekta að
áhugi hans á því að gefa eitthvað út kviknaði í alvöru. Og þegar hann hafði
lokið við háskólaritgerðina gat hann loks hellt sér út í það sem öllu máli skipti,
frumraunina, skáldsöguna Til verdens ende (1994).
Aðspurður um það hvort viðbrögðin hafi verið í samræmi við væntingarnar,
svarar Holm því til að hann hafi reyndar verið alsæll með að einhver skyldi
vilja gefa verkið út, hann hafi ekki haft neinar væntingar um fé eða frægð.
„… En eftirá blasir hráslagalegur veruleikinn við með sölutölurnar.“
Í kjölfarið fylgdu fleiri skáldsögur, Mørk (1995) og Flugtens Tid (1997). Það var
svo árið 1998 að fyrrnefnd bók, Hafnia Punk kom út og það var hún sem vakti
fyrst verulega athygli á höfundinum.
Hafnia Punk er ekki skáldsaga í hefbundnum skilningi, fremur löng röð af
myndbrotum af mannlífi í stórborg árið 1997. Sagan hverfist um Kaupmanna-
hafnarbúa um þrítugt og er tilveru þeirra lýst í stuttum myndbrotum, mánuð
fyrir mánuð. Persónurnar eru margar, en engin getur talist raunveruleg aðal-
persóna.
Það sem persónurnar eiga sameiginlegt er að nánast ekkert gengur upp hjá
þeim, draumar þeirra leysast upp, metnaðurinn fer í súginn og sama má segja
um hjónaböndin. Þetta fólk lifir lífi sínu líkt og til hliðar við sjálft sig og hvert
annað, heldur framhjá, fer í fjölskylduboð, neytir fíkniefna, sinnir börnum og
vinnu, sefur hjá og montar sig, borðar og sefur, lýgur og hlær í viðleitni til að
halda öllu á floti.
Sögupersónurnar eiga engin sameiginleg markmið eða snertifleti aðra en
borgina, hendinguna og vanhæfnina til að ljá lífi sínu eitthvert inntak. Það er
sá sársauki sem er þeim sameiginlegur og hann er leiddur í ljós í bókinni án
náðar og tilfinningasemi.
Um bókina segir Holm:
Fyrstu þrjár sögur mínar gerðust allar í Kaupmannahöfn og þá fór ég að velta fyrir
mér að það gæti verið spennandi að reyna að skrifa sögu sem fjallaði ekki síður um
borgina sjálfa en sögur af fólki. Mig langaði í þessa átt, að sameina það afmarkaða
og sögulega annars vegar og hið villta og lífræna hins vegar. Þetta er einhvers konar
speglun á ákveðnum klofningi sem var og er til staðar, líka í sjálfum mér. Ég held
ekki að maður geti leiðrétt eða læknað þennan klofning og hann er líka að mínu viti
ágætur fyrir höfund. Ég hef aldrei skilið Woody Allen, sem er alltaf hjá sálfræðingi
í myndunum sínum til að losna við skavanka sína, en samt eru það þeir sem á ein-
hvern hátt gera hann að því sem hann er.
Holm fylgdi Hafnia Punk eftir með skáldsögunni Sommer (1999), þar sem
hann flutti sögusviðið í fyrsta sinn út úr Kaupmannahöfn og snarminnkaði
sögupersónufjöldann. Hér segir frá viðskiptaráðgjafanum Peter og konu hans
Nönnu, sem ætla sér að slaka algerlega og almennilega á í þrjár vikur í sum-
arhúsinu, en vinir þeirra, tengdafólkið, fartölvan, farsíminn og ekki síst rauð-
vínið, leiðir þau í aðrar áttir.
TMM_3_2009.indd 44 8/21/09 11:45:30 AM