Tímarit Máls og menningar


Tímarit Máls og menningar - 01.11.2009, Síða 118

Tímarit Máls og menningar - 01.11.2009, Síða 118
D ó m a r u m b æ k u r 118 TMM 2009 · 4 tónleikar hljómsveitarinnar Led Zeppelin hér á landi á þeim tíma og fleiri við- burðir úr heimi rokktónlistarinnar. Þegar bókin er lesin kemur þó í ljós að efni hennar er mjög fjarri þeim anda friðar og ástar sem jafnan er tengt þessu tímabili. Á það hefur reyndar verið bent að hippahreyfingin hafi ekki verið jafn saklaus og oft er haldið fram og þá bent á ýmsa viðurstyggilega glæpi sem framdir voru í tengslum við hana. Líkt og Bítlalagið „Helter Skelter“ er sagt hafa verið kveikjan að grimmilegum morðum Charles Mansons í Kaliforníu á þeim tíma mynda heimsókn og tón- leikar hljómsveitarinnar Led Zeppelin hingað til lands baksviðið að þeirri skelfilegu ofbeldisárás sem lýst er í þessari sögu. Í báðum tilfellum er ráðist á þungaða konu – klíka Mansons myrti leikkonuna Sharon Tate, þáverandi eig- inkonu kvikmyndaleikstjórans Romans Polanski, sem var barnshafandi, en í bók Ólafs ræðst unglingsstúlka, sem skömmu áður hafði verið nauðgað hrotta- lega, á barnshafandi stúlku sem hún þekkir ekki neitt svo hún deyr í kjölfar- ið. Þetta er ekki eina ofbeldisverkið í bókinni, en það er athyglisvert að hvorki fyrrnefndri nauðgun né morði sem er framið í lok bókarinnar er lýst fyrir les- andanum, en þessari árás er aftur á móti ítarlega lýst. Þetta er óskiljanlegur verknaður. Hinn alvitri sögumaður varpar aðeins litlu ljósi á hann þegar hann gerist en öll sagan hnitast í raun um hann. Hér er horft inn í myrkur manns- sálarinnar og viðfangsefnið leiðir hugann að nóvellu sem Ólafur Gunnarsson sendi frá sér snemma á ferli sínum, árið 1984, og ber heitið Gaga. Sú bók fjallar um mann sem hafði lesið yfir sig af vísindaskáldsögum og telur sig einn morg- uninn hafa vaknað á plánetunni Mars sem Marsbúar hafa útbúið sem nákvæma eftirlíkingu af átthögum hans. Þannig verður allur veruleikinn að ósvífinni blekkingu geimveranna og allar manneskjur að Marsbúum í dulargervi. Til að svipta af þeirri blekkingu ákveður hann að drepa einn þeirra og það er álíka tilgangslaus og hrottalegur verknaður og sá sem lýst er í þessari nýju sögu. Strax í sögunni Gaga var Ólafur farinn að velta fyrir sér undirrót ofbeldisins. Valdi, söguhetja þeirrar bókar, er maður sem þráir að komast út fyrir sín tak- mörk, afneitar hinum mennska heimi í því skyni og er tilbúinn til að drepa til að sanna að hann hafi á réttu að standa. Bæði hann og söguhetjan í Ljóstolli, sem Ólafur hafði sent frá sér nokkru áður, voru í raun öfgakennd afsprengi afþreyingarsagna sem dugðu þeim illa þegar reynt var að heimfæra þær upp á lífið sjálft líkt og riddarasögurnar Don Kíkóta forðum. Í þessari nýju skáldsögu liggja rætur ofbeldisins þó ekki aðeins í vímuefna- neyslu og veruleikafirringu hippamenningarinnar, heldur er hér teflt saman andstæðum sjónarmiðum úr fornum trúarbrögðum og menningu, hefndinni og fyrirgefningunni, hinu forna lögmáli Gamla testamentisins, auga fyrir auga og tönn fyrir tönn, og boðorði Krists um að rísa ekki gegn þeim sem gera manni mein, að bjóða hina kinnina sé maður sleginn. Í sögunni er sýnt hvern- ig þessi sjónarmið vegast á í persónunum sjálfum og jafnframt hvernig veik- leikar og brestir þeirra geta af sér heift og ofbeldi sem aftur valda sárum sem leiða til frekari ógæfu. Þannig bætast sífellt nýjar hörmungar á þær sem fyrir TMM_4_2009.indd 118 11/4/09 5:44:44 PM
Síða 1
Síða 2
Síða 3
Síða 4
Síða 5
Síða 6
Síða 7
Síða 8
Síða 9
Síða 10
Síða 11
Síða 12
Síða 13
Síða 14
Síða 15
Síða 16
Síða 17
Síða 18
Síða 19
Síða 20
Síða 21
Síða 22
Síða 23
Síða 24
Síða 25
Síða 26
Síða 27
Síða 28
Síða 29
Síða 30
Síða 31
Síða 32
Síða 33
Síða 34
Síða 35
Síða 36
Síða 37
Síða 38
Síða 39
Síða 40
Síða 41
Síða 42
Síða 43
Síða 44
Síða 45
Síða 46
Síða 47
Síða 48
Síða 49
Síða 50
Síða 51
Síða 52
Síða 53
Síða 54
Síða 55
Síða 56
Síða 57
Síða 58
Síða 59
Síða 60
Síða 61
Síða 62
Síða 63
Síða 64
Síða 65
Síða 66
Síða 67
Síða 68
Síða 69
Síða 70
Síða 71
Síða 72
Síða 73
Síða 74
Síða 75
Síða 76
Síða 77
Síða 78
Síða 79
Síða 80
Síða 81
Síða 82
Síða 83
Síða 84
Síða 85
Síða 86
Síða 87
Síða 88
Síða 89
Síða 90
Síða 91
Síða 92
Síða 93
Síða 94
Síða 95
Síða 96
Síða 97
Síða 98
Síða 99
Síða 100
Síða 101
Síða 102
Síða 103
Síða 104
Síða 105
Síða 106
Síða 107
Síða 108
Síða 109
Síða 110
Síða 111
Síða 112
Síða 113
Síða 114
Síða 115
Síða 116
Síða 117
Síða 118
Síða 119
Síða 120
Síða 121
Síða 122
Síða 123
Síða 124
Síða 125
Síða 126
Síða 127
Síða 128
Síða 129
Síða 130
Síða 131
Síða 132
Síða 133
Síða 134
Síða 135
Síða 136
Síða 137
Síða 138
Síða 139
Síða 140
Síða 141
Síða 142
Síða 143
Síða 144
Síða 145
Síða 146
Síða 147
Síða 148
Síða 149
Síða 150
Síða 151
Síða 152

x

Tímarit Máls og menningar

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Tímarit Máls og menningar
https://timarit.is/publication/1109

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.