Tímarit Máls og menningar - 01.05.2011, Page 14

Á s t r á ð u r E y s t e i n s s o n
14 TMM 2011 · 2
málheim höfundarins. Því tungumáli verður seint fulllýst. Oft er sagt
að Thor sé mikill stílisti en slík einkunn, þótt rétt sé, nær engan veginn
utan um sköpunarstarf Thors í ríki tungumálsins, nær ekki að vitna
um dirfskuna, nostrið, leikinn; gleðina sem stundum getur leiðst út í
spuna og ærsl; allan ljóðagaldurinn sem endurnærir prósatextann við
hvert fótmál; gauminn sem gefinn er minninu er býr í orðunum, í djúpi
mannsins og tungumálsins. Í verkum sínum elur Thor á þeim unaði sem
felst í því hvernig sjón, hljómur og hugsun safnast í tungumálið. Það er
í senn næring og tjáning, andrúm og frumefni, og það er náttúrafl. Sem
minnir á allt sem hér er ósagt um vegamót nútíma og náttúru í verkum
Thors, um það hvernig hann endurnýjar sýn okkar á náttúruheiminn
og fellir hann jafnframt inn í veröld orðanna. Eftirfarandi orð úr skáld­
sögunni Grámosinn glóir (200) eiga við um aldargamalt sögusvið en vísa
allt eins til samtímans:
Í blástáli hamranna speglaðist ofanvert sólsetursroðinn; bláir skuggar hjúfruðu
sig hið neðra að nöktum steininum; og opnuðu hann og bjuggu atlæti mjúkt og
þýtt og hugsjónafærð, fengist að stanza; staldra við.
Og grámosinn beið þurr, þyrsti eftir dögg í fyrirheitum næturinnar sem beið,
og var beðið.
Í ferðabókinni Regn á rykið (25) segir Thor um Ítali að látæði þeirra sé
svo útlistandi að þeir kæmust líklega af án tungumálsins en þeir nota
það samt af ástríðu með öllu hinu táknmálinu, því að – eins og skáldið
segir – „kannski eru orðin munaður sálarinnar, tónlist“.
Að lokum
Fyrir rúmum aldarfjórðungi þýddi Thor ljóð eftir gríska nóbels­
skáldið George Seferis, þar sem ljóðmælandi teygar „ina kórintsku sól“,
les marmararústir, stikar vínekruhöf, finnur þau lauf „sem sálmur
sólarinnar festir í minni / hið lifandi land sem þráin fagnar / að mega
ljúka upp“. Þetta er ljóð sumarbirtu og náttúrudýrðar og endar á þessum
fjórum línum sem geyma fimm orð er vega þungt þegar hugsað er til
Thors og verka hans: fuglar, draumar, augu, heimurinn og hjartað:8
Grænir fuglar rista sér leið gegnum drauma mína
Og ég fer burt, augu mín þrungin
Endalausu bliki þar sem heimurinn verður
Aftur fagur frá byrjun samkvæmt vog hjartans.