Tímarit Máls og menningar - 01.05.2011, Síða 57

J ó h a n n J ó n s s o n s k á l d
TMM 2011 · 2 57
kvölds. Þarna fæst víst flest sem hugan gyrnir: Vefnaðarvörur allskonar, föt,
bækur automobílar, hljóðfæri, blóm, skóvörur, matvörur af öllu tagi. Sem sagt:
Hjá Wertheim fæst allt eins og orðtækið hljóðar þar í borg. Ég keyfti mér þarna
sjálfblekung ágætan mjög. […]
Bílkarlinn okkar hafði beðið okkar fyrir utan meðan við vorum í öllu vafstrinu
inni í Wertheim. Ókum við nú í vagni hans til matsölustaðar og kvöddum hann
með virktum miklum. Hafði hann ekið með okkur fulla 4 klukkutíma og kostaði
aksturinn okkur um 200 mörk. Markið höfðum við keyft á rúma 3 aura. Á þessu
megið þið sjá muninn á því að aka í bíl heima (ca. 30 kr. á klukkustund þar), og
hér í Þýskalandi. Þegar við höfðum matast, héldum við aftur heim á hótelið okkar
við Stettiner­Bahnhof. Kvöddum þar Jón Björnsson, þökkuðum honum fyrir
góða samveru og héldum síðan til sala okkar. […]
Litlu síðar [um kvöldið] komu 3 stúdentar, allt skólabræður mínir heim til
okkar. Ákváðum við að fara með þeim á einhvern skemmtistað og varð það úr
að við færum í Wintergarten, eitt frægasta fjölleikahús borgarinnar. Sáum við þar
margt og misjafnt. Kraftamenn, fimleikamenn, skrípaleikara, söngvara, hljóð­
færaleikara, skrautdansa allskonar o.s.frv. Skemmtum við okkur þarna ágæta vel.
En um kvöldið, þegar ég var loks genginn til náða, lá ég lengi vakandi í rekkju
minni og þungar hugsanir ásóttu mig. Í dag hafði ég séð líf hinnar hvítu menn­
ingar í sinni sönnustu mynd. Þetta var það þá, sem mennirnir höfðu fundið í
óseðjandi þrá sinni eftir lífsnautnum, eftir fylling og fullkomnun lífshamingj­
unnar. Og mér fanst að þeir hlytu að vera komnir langt af réttri leið – mér fanst
að þeir hlytu að hafa vilst – og væru komnir æðilangt á villugötu sinni. Eða gat
það verið að þetta væri leiðin til lífsins ? Eða var sú leið eftil vill hugarburður einn,
þanki sem djöfullinn hafði blásið í hjörtu mannanna til að gera fall þeirra enn
tilfinningalegri og gleði sína enn stærri yfir glötun þeirra?
Og margt ljótt flaug mér í hug. Ég var þreyttur og úrvinda yfir öllu því brjálæði
sem leikið hafði um mig þennan langa dag, þarna í borginni miklu þar sem heil
menning er að hlæja sig í hel.
Næsti dagur var þá lokadagur þessarar löngu ferðar. Við vorum orðin fullsödd á
öllu flakkinu og þráðum ákaft að komast nú í blívanlegan samastað.
[…] Í stuttu máli það síðasta: Klukkan 3 héldum við af stað frá Anhalter járn­
brautarstöð til Saxlands og þutum gegnum sléttur og skóga, borgir og þorp svo að
kalla viðstöðulaust, að undantekinni smá viðdvöl í Wittenberg. Um kl. 6 námum
við loks staðar í stærstu járnbrautarstöð Evrópu. Markinu var náð – með Guðs
hjálp. Svo þá var maður nú kominn til Leipzig.
Ýmis eftirmæli
Jóhann bjó í Leipzig í þau ellefu ár sem hann átti ólifuð. Á þessum tíma
virðist hann hafa náð mjög góðu valdi á þýsku máli. Hann þýddi meðal
annars Jón Arason eftir Gunnar Gunnarsson úr dönsku yfir á þýsku.
Upp úr hjónabandi þeirra Jóhanns og Nikólínu slitnaði árið 1925. Hún