Íslenskar landbúnaðarrannsóknir - 01.09.1969, Síða 90

88 ÍSLENZKAR LANDBUNAÐARRANNSÓKNIR
Ákveðið var að gera tilraun á fjárræktar-
búinu á Hesti til þess að rannsaka áhrif
þunga ánna á afurðasemi þeirra. Var hún
þrisvar endurtekin og bornar saman afurð-
ir, frjósemi og vænleiki dilka, þyngstu og
léttustu ánna á búinu, sem voru fóðraðar
að vetrinum, miðað við þunga þeirra. Til-
raunir þessar voru gerðar veturna 1965—’66,
1966—’67 og 1967-68.
LÝSING TILRAUNAR
Tilraunaféð og fóðrun þess
Við tilraunina voru notaðar 100 ær hvert
ár og þeim skipt í tvo flokka, A-flokk,
jmngar ær, og B-flokk, léttar ær, 50 ær í
hvorum flokki. Ærnar voru á fjórða til
níunda vetri. í þunga flokkinn, A-flokkinn,
voru valdar þyngstu ærnar í fénu þannig,
að þær voru þyngstar 1. október, er þær
voru þriggja vetra, og aftur þyngstar 1.
október árið, sem tilraunin hófst. Á hlið-
stæðan hátt voru valdar í B-flokkinn létt-
ustu ærnar hvert ár. Við flokkaskiptinguna
var reynt að hafa aldur ánna í báðum
flokkum sem jafnastan og aldrei teknar í
tilraunina ær, sem höfðu verið geldar
jiriggja vetra eða sumarið áður en tilraun-
in var gerð. Einnig var þess gætt, að hlut-
fallslega jafnmargar ær í hvorum flokki
hefðu gengið með tveinrur lömbum sumar-
ið áður en hver tilraun hófst.
Hvor flokkur var fóðraður sér á inni-
stöðu frá desemberbyrjun til 1. maí ár
hvert. Hins vegar voru tilraunaærnar með
öðru fé búsins til 1. desember, en hýstar
síðari hluta nóvember, beitt dag hvern og
gefið dálítið al' síld eða síldarmjöli. Frá 1.
maí, jj. e. viku fyrir sauðburðarbyrjun og
á sauðburði, og Jrar til ánum var sleppt af
gjöf og túnbeit í fyrrihluta júnímánaðar
voru tilraunaærnar saman með öðru fé og
ekkert mismunað í gjöf, en allt féð þá vel
fóðrað. Um sumarið og haustið gekk til-
raunaféð með öðru fé búsins í heimahög-
um og á afrétti.
Fóðruninni var jiannig háttað, að báðir
flokkar voru fóðraðir samkvæmt viðhalds-
fóðurþörf miðað við þunga nema á fengi-
eldisskeiðinu frá 10 dögum fyrir fengitíma-
byrjun og til loka fengitímans og aftur 5—6
siðustu vikur meðgöngutímans, en þá var
fóðrið aukið jafnt í báðum flokkum. Báðir
flokkar fengu jafnmikið magn af kjarn-
fóðri, en var eingöngu mismunað í töðu-
gjöfinni. Reynt var að haga fóðruninni
þannig, að þyngdarbreytingar ánna yfir vet-
urinn í báðum flokkum yrðu sem líkastar.
NIHURSTÖÐUR
Tafla 1, A til I, sýnir niðurstöður tilraun-
arinnar, þriggja ára meðaltöl, en viðauka-
töflur I, II og III sýna niðurstöður hvers
árs um sig.
Tafla 1, A-liður, sýnir meðalþunga ánna
og þyngdarbreytingar á ýmsum tímabilum
yfir veturinn í hvorurn flokki um sig og
mismun flokka, en B-liður sýnir fóðureyðslu
í fóðureiningum hverrar fóðurtegundar og
í heild handa á. Tafla 1, A-liður, sýnir, að
þungu ærnar (A-flokkur) vógu 1. október
til jafnaðar 72.7 kg, en þær léttu (B-flokk-
ur) aðeins 55.1 kg. Meðalþungamunur
flokkanna var jiví 17.6 kg.
Eins og viðaukatöflur I til III sýna, var
fóðureyðslan mest veturinn 1965—’66, enda
þyngdust ærnar j>á meira en hina veturna.
Má gera ráð fyrir, að ærnar í báðum flokk-
um hafi verið ofaldar þennan vetur, enda
urðu afurðir þeirra rninni jiað ár en hin
árin.
Þennan vetur var kjarnfóðurgjöfin
minni, en töðugjöfin mun meiri en hina
veturna. Fengieldinu var þó hagað eins öll
árin, og komst fóðureyðsla handa á á dag
á jiví tímabili í 1.25 FE í A-flokki, en 1.08
FE í B-ilokki. Síðustu vikur meðgöngutím-
ans var fóðurgjöf á dag því nær hin sama
öll árin.
Hin mikla fóðureyðsla veturinn 1965—
’66 orsakaðist af jiví, hve ærnar voru miklu