Heilbrigðisskýrslur - 01.12.1933, Blaðsíða 80

78
koni, var hún búin að hafa stranga létlasólt í 12 klst. Vatn var ófarið.
Útvíkkun fyrir einn íingur. Um það 2/3 af höfði barnsins gengnir
niður undir arcus pubis. I.éttasótt steinliætti, er ég kom. Eftir öllum
kokkabókum hennar sjálfrar, eiginmanns, móður og tengdamóður,
svo og minni vizku og tjósmóður, mundi graviditas mega daterast
frá giftingardegi og fóstur því nú vera um það 32 vikna. 17g beið
þarna í 3 dægur og' fór svo lieim. Nokkrar áhyggjur liafði ég af því
að skilja við höfuðið þarna í grindinni: a) Það gæti valdið l)lóð-
rásartruflunum, ef til vill drepi. !)} Því yrði erfitt um vöxt þarna
áfram. Þó reyndi ég eigi að ýta því upp. Næstu vikur leið konunni
fremur illa. Sóttarhríðir ásóttu liana nokkuð, svefnleysi og ógleði.
Hún fékk ektampsismus og afarmikla eggjabvítu í þvag. Þetta lag-
aðist þó djótt við strangan diæt. 30. júlí var ég kallaður til hennar.
Vatn liafði farið kvöldið lyrir og' síðan hafizt áköf sótt. Svo var enn,
er ég kom, kl. 2 síðdegis þenna dag. Útvíkkun var tæplega fyrir 2
fingur, höfuð i sama stað og' fyrr getur. Sótt áköf. Ljósmóðir, einkar
dugleg, liafði l)æði morfín og klóróform, og var búin að gefa bvort-
tveggja, er ég' kom,1) og ég reyndi hvorttveggja. Morfín jafnaði sóttina,
svo að hún varð sem eðlileg ströng sótt. Klórófonn kæl'ði hana í bili.
Annars hóf lnin sig el’tir hvorttveggja skjótt upp í sama ofsann —
en ekkert gekk. Eg hafði engin útvíkkunartæki og á ekki ballon.
Dilatation með fingri reyndist árangurslaus. Nær að halda, að ekkert
slíkt hefði dugað. Það var ekkert að finna að þarna, nema þetta út-
víkkunarleysi, bæði á opi og hálsi. Enginn krampahringur finnan-
legur, og sóttin samdrættirnir upp um legið einstaklega fallegir.
Barn var með góðu lífi og konan með miklu þreki, ótrúlega miklu
eftir 30 vikna legu og margskonar þjáningar. Astandið hélzt óbreytt
til kvölds. Mér sýndist þarna líklegasta ráðið vaginal keisaraskurður.
Ég ráðgaðist við Steingrím Matthíasson. Hann var til í alla hjálp, er
hann gæti veitt mér. Veðrið var yndislegt og sjórinn sem pollur á
túni. Nova kom uin kvöldið — nóg síldarskip einnig við hendina.
Eg slengdi konunni uin borð í Nova og lagði af stað. Ekki breytti
þessi sjóferð neinu um ástand og líðan. Eg hélt hinni ofsafengnu sótt
niðri með morfíni. Það voru komin full eitrunareinkenni, miosis o. s.
fvr. 7—9 strik morfín (hún var því vön orðin í smærri skömmtum)
sögðu lítið. Við konnun til Húsavíkur um morguninn. Þangað gat
ég fengið Steingrím. Við Björn Jósefsson lögðum liöfuð okkar í bleyti
yfir konunni, og það réðst að halda áí'ram til Akureyrar. Eg skrapp
í land um morguninn, gaf henni áður duglega morfín. Fékk skjótt
boð frá lienni, að henni fyndist þetta vera að breytast. Eg um borð
i snatri. Það var rétt. Krakkinn kom ineð hröðum skrefum í lúkur
mínar þarna í borðsalnum undir norskum fána. Krakkinn, sæmilegur
strákur, var rnjög líflítill. B. J. lílgaði liann tljótt og vel, meðan ég
starfaði að konunni. Síðan voru móðir og barn flutt í land og lieils-
aðisl ágætlega. Iíonan er síðan við góða heilsu og' þau bæði. - Ljós-
mæður telja eigi fram fósturlát frernur venju. Mín var vitjað vegna
eins, sem þó varð í árslok 1932. Roskin fátæk fjölbyrja á afskekktu
1) Væntanlega í samráði við lækni og þó hæpin heimild til.