Heilbrigðisskýrslur - 01.12.1933, Side 75

árinu 87 konur með fósturlát. Með því að ekki er kunnugt um, að
hér séu l'arnar að tíðkast glæpsamlegar fóstureyðingar leikmanna, mun
hér eitthvað fara á milli mála, þannig, að undir þenna lið falli fleiri
eða færri fóstureyðingaraðgerðir lækna, og bera skýrslur sumra sjúkra-
húsanna það nokkurn veginn greinilega með sér (t. d. St. Jósephs
sjúkrahús í Hafnaríirði), að þessu tvennu er, að því er virðist af
ásettu ráði, ruglað saman.
Lítið er getið um slys samfara fóstureyðingaraðgerðum og ekki
grunlaust um, að þau séu látin liggja í þagnargildi, þó að fyrir komi.
Almenningur er og næsta grunlaus um, að hættur séu þessum að-
gerðum samfara. Frásögn liéraðslæknisins í Akureyrarhéraði um lát
tveggja kvenna af þessum orsökum er því næsta eftirtektarverð, og
er skylt að benda á hana til viðvörunar.
í síðustu Heilbrigðisskýrslum var þess getið, að læknir í Vest-
mannaeyjum hefði gert konu ófrjóa, að því er virtist ekki vegna
sjúkdóms né til að koma í veg fyrir sjúkdóm, heldur vegna lauslætis
hennar, sem aðgerðin var þó síður en svo líkleg til að bæta um.
Konan hafði sótzt ettir útlendingum, oftar eu einu sinni smitazt af
kynsjúkdómi og’ átt tvö börn í lausaleik. Munu fleiri börn hafa verið
framfærendum óvelkomin. I’ess var einnig getið um lækni á Akur-
evrri, að hann tók á móti vansköpuðu barni, sem sýnilega var ekki
lífs auðið, nema stutta stund. En læknirinn lét sér ekki nægja að t)íða
eðlilegs dauða barnsins, heldur aflífaði liann það samstundis með
morfíni. Landlæknir krafðist skýrslu beggja þessara lækna um aðgerð-
irnar, og staðfestu þær frásagnir héraðslæknanna, eins og frá þeim
hafði verið skýrt í Heilbrigðisskýrslunum.
Er dómsmálaráðuneytinu höfðu verið send málin, skipaði það svo
fyrir, að lögreglurannsókn skyldi hafin í hvorutveggja málinu. Leiddu
rannsóknirnar í ljós fullkomna vanþekkingu lækanna á því, hvað eru
lög í þessum efnum og' jafnframt furðulegt skilningsleysi þeirra á því,
hver nauðsyn ber til að setja læknum eins og öðrum mönnum tak-
niörk, er þeir ekki megi stiga yfir í starfi sínu. Sú nauðsyn er jafn
tvímælalaus fyrir því, þó að óframkvæmanlegt sé að draga þá tak-
markalínu, að utan hennar geti ekki lent einstök till'elli, sem að skað-
lausu virðast mættu vera innan hennar. Ef lækni eiga að vera heimilar
aðgerðir í öðru skyni en að lækna eða að koma í veg fyrir mein og
sjúkdóma, livað er honum þá ólieimilt? Ef læknir má ráðast .á dauð-
vona vanskapning og taka liann af líti, því þá ekki aðra dauðvona
sjúklinga, og hvaða sjúklingar mega þá vera óhultir? Ef þjóðfélagið
vill gera undantekningar frá hinum almennu reglum hér að lútandi,
verður það að gerast með sérstökum, skýrum lagafyrirmælum. En
vafasamt er fyrir lækna að æskja margra slíkra undantekninga. Er-
lendis mun gott samkomulag vera meðal lækna um þá kröfu að
minnsta kosli, að læknir fái í lengstu lög að vera eitt og böðull
annað.
Lögfræðingar dómsmálaráðuneytisins litu svo á, að háðir læknarnir
liefðu játað á sig skýlaus hrot á liegningarlögunum, annar við 187.
gr. þeirra, en liinn við 206. gr. Lá þá ekki annað fyrir en sakamáls-
höfðun. En með því að í hvorugu tilfellinu var hinn minnsti grunur
10