Fræðaþing landbúnaðarins - 04.02.2005, Side 39

Annað mikilvægt atriði er að afla gagna um breytingar á kolefnisforða og flæði
gróðurhúsalofttegunda samhliða breyttri landnotkun. Það er mikilvægt fyrir okkur að
hafa sem bestar upplýsingar um áhrif viðkomandi landnýtingar. I fyrsta lagi þá höfum
við skuldbundið okkur til að gefa upp sem áreiðanlegastar tölur til loftslagssamningsins.
í öðru lagi þá telst uppgefin losun með þegar kemur að Kyotobókuninni. I þriðja lagi
skiptir það okkur miklu að hafa sem áreiðanlegastar upplýsingar til að geta nýtt þá
möguleika sem felast í breyttri landnýtingu sem verkfæri til að draga úr losun
gróðurhúsalofttegunda. í fjórða lagi hefúr með undirritun Kyotobókunarinnar orðið til
efnahagsleg tenging milli landnotkunar og annarrar starfsemi sem hefur áhrif á losun
gróðurhúsalofttegunda, svo sem fiskveiða, iðnaðar, samgangna og stóriðju. Til að geta
með raunhæfum hætti metið gengi landnýtingar móti annarri starfsemi er mikilvægt að
upplýsingamar um losun ákveðinnar landnotkunar séu til staðar.
Staðan í dag.
Nú um nokkurra ára skeið hafa verið stundaðar á Rannsóknastofnun landbúnaðarins (nú
LBHÍ) mælingar á flæði gróðurhúsalofttegunda úr ýmsum gerðum úthaga; allt frá lítt
grónum svæðum yfir í frjósamt graslendi og ffá blautum mýmm yfir í fullffamræst svæði.
Mælingar þessar hafa einkum beinst að CO2 og CH4, en einnig lítillega að N2O. Þau
gögn sem fyrirliggja em farin að gefa ágæta mynd af stöðu úthaga hvað losun
gróðurhúsalofttegunda varðar; einkum fyrir Vesturland þar sem flestar mælingamar hafa
farið fram. Niðurstöður sýna að velgróin og lítt röskuð svæði em í flestum tilvikum í
jafnvægi hvað upptöku og losun gróðurhúsalofftegunda varðar og sýna jafhvel í sumum
tilvikum nokkra upptöku. Aftur á móti gefa niðurstöðumar einnig sterkt til kynna að á
sumum svæðum eigi sér stað vemleg losun á CO2 og á þetta einkum við tvennskonar
svæði. í fyrsta lagi svæði þar sem allnokkurt rof er í gróðurþekjunni en á slíkum svæðum
hefur getan til upptöku á C02 verið skert vemlega en losun vegna öndunar er enn til
staðar þar sem allnokkur forði af kolefni í jarðvegi. í öðm lagi er um að ræða ffamræst
svæði en niðurstöður mælinga á slíkum svæðum sýna að við lækkun vatnsstöðu eykst
jarðvegsöndun mikið en geta gróðursins til að binda C02 stendur í stað eða jafnvel
minnkar og heildarútkoman því vemleg losun á C02. Við ffamræslu dregur affur á móti
úr metanlosun úr jarðveginum en eins og þekkt er þá losa mýrar ffá sér nokkurt magn
metans. Niðurstöður mælinga á flæði N20 gefa hinsvegar í skin að losun þess aukist við
ffamræslu og má segja að sú aukning vegi að stómm hluta upp á móti lægri losun metans
og því séu heildaráhrifin þau að losun C02 hafi aukist vemlega.
Heimildir
Ministry of the Environment, I. (2004). The GHG Emission Inventory, Iceland 2002. Reykjavík, Ministry
of the Environment, Iceland.
37