Fræðaþing landbúnaðarins - 04.02.2005, Blaðsíða 256

Færa má rök að því að staðbundin matvæli sem seld er á svæðinu geti haft áhrif á
útfhitning og sölu matvæla ffá þessu sama svæði eða landi. Á sama hátt getur útflutningur
og sala matvæla úr héraði orðið til þess að vekja áhuga fólks á að ferðast til viðkomandi
lands eða svæðis (Hall and Sharples 2003). Ferðamaður sem verður hrifin af
staðbundnum mat á ferð sinni til einhvers lands eða svæðis er líklegur til þess að leita
uppi matvæli ffá þessu landi eða svæði þegar heim er komið. Þannig má segja að með því
að selja ferðamanninum staðbundin matvæli skapist tækifæri á því að markaðssetja
matvæli ffá þessu sama svæði í heimalandi viðkomandi, eða heimasvæði, ef
ferðamaðurinn er innlendur.
Þama skapast einnig tækifæri til þess að markaðssetja svæðið sjálft sem áfangastað
ferðamanna gegnum útflutning og sölu á matvælum þaðan.
íslenska eldhúsið
Matur og matarmenning er mikilvægur hluti af menningu hverrar þjóðar. Hjá mörgum
þjóðum er matur einnig mikilvægur hluti af sjálfsmynd þjóðarinnar. Flestar þjóðir hafa
einhveija rétti eða hráefni sem þykir sérstætt fyrir þá ákveðnu þjóð. Nefna má saltfisk í
Portúgal, geitaost í Sviss og kryddpylsur í Þýskalandi. Ræktun hráefnis, verkun og
vinnsla matvæla er hluti verkmenningar hverrar þjóðar.
Það er mikilvægt þegar ffamreiða á mat að þekkja viðskiptavininn. Til þess að vita hvað
bera skuli á borð fyrir ferðamenn er mikilvægt að þekkja óskir hans og væntingar til
matar að því marki sem það er hægt. Flestum finnst spennandi að prófa eitthvað nýtt og
framandi, en viðskiptavinurinn vill og þarf líka að tengja matvæli við eitthvað sem hann
kannast við. I þessu samhengi getur verið gott að þekkja til matarmenningar þjóða ef um
erlenda ferðamenn er að ræða þannig að hægt sé að koma til móts við óskir og þarfir
viðkomandi, en um leið bera á borð eitthvað sem er sérstakt fýrir landið eða svæðið og
gerir máltíðina framandi og spennandi fýrir gestinn. Þekking á mataræði og matarvenjum
gestanna er mikilvæg til að tryggja góða líðan þeirra meðan á viðdvöl stendur.
Matmálstímar eru okkur flestum sterk hefð og röskun á þeim getur valdið vanlíðan og
skemmt upplifun ferðafólks. Þá getur róttæk breyting á mataræði í lengri tíma leitt af sér
meltingartruflanir.
Á Islandi hefur ffam undir þetta ekki verið mikið lagt upp úr matarmenningu þjóðarinnar
í ferðaþjónustuiðnaðinum. Vissulega hafa ákveðnir réttir skapað sér sess sem fulltrúar
menningar Islendinga meðal ferðamanna, má þar nefha íslensku kjötsúpuna og skyrið.
Ekki hefur verið unnið markvisst að þessum málum hérlendis og ekki verið laust við að
þjóðin hafi skammast sín fyrir matarmenningu sína og/eða átt erfitt með að skilgreina
hana. Ekki er víst að alþjóðavæðingin myndi falla fýrir súrum hrútspungum eða kæstri
skötu, en ef til vill hefur verið litið á matarmenningu íslendinga of þröngt og einblínt um
of á ákveðnar tegundir í stað þess að sjá möguleika í fjölbreytileikanum sem vissulega er
að finna bæði sögulega séð og í nútímanum. Nefna má að Frakkar og Þjóðveijar líta á
blóðmör sem mat fýrir sælkera og á Bretlandi er sömu augum litið á lifur og nýru
(Landbúnaðar- og Samgönguráðuneyti 2002).
Hafa ber í huga að allar hefðir eru í raun uppfínning eða hafa orðið til í sögulegu
samhengi. Þær verða ekki til “úti í náttúrunni” eins og ætla mætti stundum af umfjöllun
um þær. Þannig geta hefðir orðið til í nútímanum rétt eins og í fortíð. Þess má minnast að
254