Múlaþing: byggðasögurit Austurlands - 01.01.2006, Page 55

Forn grafreitur á Skeggjastöðum
Hlati af barnsbeinagrind. Ljósmyndari og eigandi myndar: Guðný Zoega
því að hafa verið orðin óljós og jarðsokkin.
Allt frá því snemma í frumkristni voru
kirkjugarðar umluktir hlöðnum hring- eða
sporöskjulaga veggjum.12 Hið ferkantaða
form sem nú er þekktast á kirkjugörðum
varð ekki algengt fyrr en á seinni öldum.
Við fornleifakönnunina fundust engin
merki kirkjugarðsveggjar en þess skal getið
að norðurhluti skurðarins lá um mjög rótað
svæði, bæði vegna bílastæðis sem þar er, en
einnig vegna seinni tíma framkvæmda við
prestsbústaðinn. Einnig kann að vera að
einungis hafí verið grafið þama í nokkur ár
áður en að núverandi kirkjugarður var
tekinn í notkun og að ekki hafí verið búið
að hlaða kirkjugarðsvegg umhverfís
grafreitinn.
Engar heimildir eða sögusagnir em um
beinafundi við jarðvinnslu eða byggingu
nýja prestsbústaðarins13 þó virðist það
ólíklegt þar sem að beinin liggja svo
skammt undir yfírborði.
Aldur garðsins
Þar sem engin gjóskulög voru til
viðmiðunar til að aldursgreina grafreitinn
sótti safnaðarstjórn Skeggjastaðakirkju um
styrk til kolefnisaldursgreiningar beinanna.
Styrkur fékkst úr Fomleifasjóði og voru tvö
bein send AMS aldurgreiningarstofnun
Árósaháskóla. Niðurstöður greiningarinnar
reyndust mjög forvitnilegar. Fyrra sýnið gaf
aldurinn 980-1045 e.Kr. en hitt sýnið 890-
1000 e.Kr.14 Það er því Ijóst að um er að
ræða grafreit frá því um aldamótin 1000,
hinum hefðbundnu mörkum heiðins og
kristins siðar á Islandi.
Aldur eldra sýnisins getur bent til að
farið hafí verið að grafa þarna áður en
kristni var formlega lögtekin á Alþingi en
þó verður ekki fullyrt um það nema með
fleiri aldursgreiningum. I örnefnaskrá
Skeggjastaða sem sr. Sigmar 1. Torfason
skráði leiðir hann líkur að því að
landnámsmaðurinn Hróðgeir hvíti kunni að
hafa verið kristinnar trúar sökum viður-
nefnis síns.15 Landnáma greinir bæði frá
kristnum landnámsmönnum og kirkjum
fyrir árið 100016 en þekking á trúarlífi
landsmanna á þeim tímum er brotakennd og
enn hafa engar kirkjur verið grafnar upp
sem hægt er að tímasetja með vissu frá því
fyrir kristnitökuna.
53