Múlaþing: byggðasögurit Austurlands - 01.01.2006, Page 69

Hólar í Fjarðardal í Mjóafirði
á ábýlisjörð. En hér fór allt á annan veg með
harmsögulegum hætti fyrr en varði. Guðrún
lést 29. júlí um sumarið og fjögur yngri
bömin á næsta hálfum mánuði: Sigbjörn 3
ára dó 2. ágúst, Einar á 1. ári dó 5. ágúst,
Guðlaug 7 ára dó 8. ágúst, og Stefán 6 ára
dó 13. ágúst. Eftir lifðu elstu börnin tvö. A
þessum ámm 1861-1863 gekk skæð bama-
veiki á Austurlandi og varð mörgum ungum
bömum að aldurtila. Þau lifðu helst, sem
komin vom yfir 10 ára aldur. I sóknar-
mannatali 1862 em aðeins Stefán og börnin
tvö á Þuríðarstöðum. Hefur það verið
daufleg vist.
Björg dóttir Stefáns varð eftir í
Mjóafirði. Fluttist frá Krossstekk til
Húsavíkur 1862. Var síðan vinnukona í
Desjarmýrar- Húsavíkur- og Klyppsstaðar-
sóknum. Fór til Ameríku 1886 með Jóel
Steinssyni bónda í Alftavík og var á þeim
sérkennilega stað síðasta árið á Islandi.
Vorið 1862 fluttist Stefán með böm sín
tvö að Ulfsstöðum í Loðmundarfírði og
gerðist þar vinnumaður. Þar var hann þó
aðeins árið og næsta ár kom í ljós að hann
var síður en svo að leggja árar í bát, þrátt
fyrir fyrri áföll. Bárðarstaðir voru næsti bær
við Úlfsstaði og vorið 1862 fluttist þangað
stúlka, sem hét Sigrún (9644) Sigurðar-
dóttir, f. í Hólmasókn 1844. Systir hennar
bjó á Sævarenda. Er skemmst frá því að
segja að í nóvember 1863 em Sigrún og
Stefán talin hjón á Sævarenda. Hafa ekki
látið 24 ára aldursmun neitt á sig fá. Má af
þessu álykta að Stefán hafi enn verið
sjálegur maður og ekki fyrir það að gefast
upp. Elsta barn þeirra, Stefán, fæddist á
Sævarenda 24. apríl 1864.
Vorið 1864 fluttust Stefán og Sigrún (þá
tvítug) með drenginn kornungan að Stóra-
Steinsvaði í Hjaltastaðarþinghá. Börn
Stefáns, Margrét og Hjörleifur, fluttust með
þeim. Þama bjuggu þau sex ár og þrjár
dætur fæddust þeim þar: Guðrún, Jónína
(dó 2 ára) og Stefanía. Þá varð Stefán
Vilhjálmsson fyrir því áfalli að Margrét
dóttir hans lést úr tæringu 16 ára gömul. Var
þá aðeins Hjörleifur eftir af börnunum sex,
sem fluttust með Stefáni að Þuríðarstöðum
fímm áram fyrr. Aður hefur verið gerð
grein fyrir Björgu elstu dóttur Stefáns.
Vorið 1870 fluttist Stefán með íjölskyld-
una frá Stóra-Steinsvaði að Desjarmýri í
Borgarfirði og verður ekki séð hvers vegna.
Sigríður yngsta barnið fæddist þar. En stutt
varð í vistinni á Desjarmýri, því þau fluttust
að Gilsárvallahjáleigu næsta vor, aðeins þó
til ársdvalar og vorið 1872 fluttust þau að
Hvoli. Vom þar í nóvember 1872 með börn
sín fjögur: Stefán 8 ára, Guðrúnu 5 ára,
Stefaníu 3 ára og þá var Sigríður 2 ára.
Næsta ár reið nú enn eitt áfallið yflr
fjölskyldu Stefáns er hann hneig sjálfur í
valinn, lést „af landfarsótt kvefveiki“ 21.
júlí 1873. Sigrún hætti búskapnum, leysti
upp heimilið og fór í vinnumennsku en
börnin fóru sitt á hvern bæ, sögð
sveitarlimir í sóknarmannatali. Hún er
skráð vinnukona í Höfn veturinn eftir en
hefur ekkert bamanna hjá sér.
Hjörleifur ólst upp með föður sínum og
stjúpu, fór með þeim að Desjarmýri og var
í Gilsárvallahjáleigu 1872 - 1874. Fór frá
Gilsárvöllum að Úlfsstöðum 1875, var á
Sævarenda 1880 en fluttist til Ameríku
1883.
Sigmn fluttist að Nesi í Loðmundarfirði
1874, að Sævarenda 1876 og hafði þá
Stefaníu dóttur sína hjá sér. Þær mæðgur
fluttust að Garðhúsi í Seyðisfírði 1879. Það
hús var rétt norðan við túngarðinn í Firði.
Þar bjó hún með Einari (2038) Pálssyni, f.
1844, frá Arnastöðum í Loðmundarfirði.
Hann var sjómaður.
Sigrúnu og Einari virðist hafa vegnað
sæmilega í Garðhúsi. En svo dundu ósköpin
67