Múlaþing: byggðasögurit Austurlands - 01.01.2011, Síða 42

Múlaþing
Hér má sjá snió yfir torfhlöðnu garðlagi í skurði 1. Greinilega má sjá þykkt, dökkt gjóskulag (V-1477) undir
grasrótarlagi og hvíta gjósku (Ö-1362) nokkru neðar. Ljósmynd: Þóra Pétursdóttir.
gleðiefni var hve gjóskulög voru mörg og
skýr, en þau eru helsta tæki okkar til aldurs-
greininga. Þegar uppgrefti var lokið var sér-
ffæðingur í greiningu gjóskulaga, Magnús
Á. Sigurgeirsson, því fenginn á vettvang til
þess að staðfesta greiningu fornleifafræðinga.
Skurður í garðlag
Fyrri prufuskurðurinn var gerður í innra og
fomlegra garðlagið af þeim tveimur sem girða
rústimar af á nesinu. Skurðurinn var 4 m á
lengd og 1 m á breidd og snéri austur-vestur,
þvert á garðlagið. Við upphaf uppgraftarins
voru fomleifafræðingar í kappi við tímann
því skurðurinn virtist óðum ætla að fyllast af
vatni. Það batnaði þó og reyndist ekki verða
að vandamáli þegar leið á uppgröftinn.
Grafið var niður á vegghleðslu í miðjum
skurði, en niður á óhreyfðan jarðveg beggja
vegna hennar. Þá vora snið skurðsins teiknuð
og gjóskulög greind, bæði í torfi sem og nátt-
úraleg. Greinilega mátti sjá svokallað „land-
námslag“ (LNS) undir torfhleðslu garðsins.
Greina mátti með vissu þijú þeirra gjóskulaga
sem mynda syrpuna, og mögulega eitt til við-
bótar. Þunnt grænleitt gjóskulag lá næst undir
torfinu og er að öllum líkindum frá seinni
hluta 10. aldar eða 11. öld. Ekki er hægt að
fara nær um aldur þess án ffekari athugana
en þessar upplýsingar gefa þó allskýra mynd
af aldri garðlagsins.
Rétt yfír torfi eða torfhrani vegghleðsl-
unnar mátti greina tvö gráhvít og þunn gjósku-
lög. Mögulegt er að hér sé annars vegar um
að ræða Heklulag firá 1158 og hins vegar
Vatnajökulsgjósku frá því um 1160. Þótt þessi
greining verði að teljast líkleg reyndist sýni
sem tekið var ekki nægilega gott til þess að
unnt væri að staðfesta greininguna með fullri
vissu. Hins vegar var Öræfajökulsgjóska frá
40