Múlaþing: byggðasögurit Austurlands - 01.01.2011, Blaðsíða 124

Múlaþing
Hómer í múndermgu. Teikning: Edda Óskarsdótíir.
orðið þess áskynja að baunir yrðu í hádegis-
verð og af slíku hnossgæti vildi hann ekki
missa. - Öðru sinni fór maddama SofRa út
í kirkju og Gvendur með henni. Benti hún
honum á myndir sem þar blöstu við. „Þama
er nú myndin af henni Maríu mey, þú kannast
víst við hana?“ Gvendur klóraði sér í höfð-
inu og svaraði: „Æ, ha kann a vea je hafi sé
hana einhvenn tíma á Seyðisfirri, je hef sé
þar so margar frunsur." Af tilsvörum sem
þessum eru til mismunandi útgáfur í tilvitn-
uðum heimildum. — Eitt sinn er Gvendur var
staddur á Seyðisfírði varð þar mikill eldsvoði
sem hann fylgdist með ásamt fjölda manns.
Má vera að um hafi verið að ræða brunann
mikla á Vestdalseyri í nóvember 1894 þegar
öll hús Gránufélagsins fuðmðu upp á nokkmm
klukkustundum. Maður vék sér að Gvendi
og spurði hvemig honum litist á bálið. Eftir
stutta umhugsun svaraði Gvendur: „Þa er
bæði tignarlegt og hræilegt.“
Til borðs með Halldóri Hómer
Gilsárvallar-Gvendur átti sérharðan keppinaut
í förumennsku þar sem var Halldór Hómer
sem getið var í upphafí þessarar ffásagnar. Sá
var af allt öðmm toga og andstæða Gvends
um flest nema að flakka á milli bæja; galt
hann fyrir með leikrænum tilburðum af ætt
farandriddara. Hómer var á sinn hátt vinsælli
gestur en Gvendur, ekki síst af ungu fólki
þegar hann birtist í prestshlutverki og gaf
saman menn og skepnur eða sagði sundur
með viðkomandi eftir því sem hugur hans
bauð. Talinn var hann væskilmenni og latur
mjög. „En af því að sjálfsálitið blindaði hann
og letin pískaði hann þá gerði hann sér fífls-
æði að atvinnugrein,“ segir Sigfús Sigfússon.
Bæði Gvendi og Hómer fylgdi það orðspor
að sennilega væm þeir umskiptingar. Fyrir
kom að þeir rækjust saman á bæjum, enda
umdæmi þeirra að mestu óskipt. Spmttu af
því margar sögur og sú þekktust er segir af
borðhaldi sem Guttormur Vigfússon, skóla-
stjóri Búnaðarskólans á Eiðum 1883 - 1888,
setti á svið af tilefhi heimsóknar þessara ólíku
förumanna.14 Borð var dúkað í matstofu og
„framreiddar vistir með viðhöfn og borð-
hnífí og kvísl og þeim Guðmundi og Hall-
dóri boðið að gera svo vel. .. .Halldór lygndi
augum og bændi sig og hélt að sér höndum
en Gvendur hrifsaði ketbita strax og beit í
hann og glotti þrælslega. Halldóri blöskraði
og kom vorkunnlætis- og fyrirlitningarsvipur
á hann. „Kanntu enga almennilega mannasiði,
Guðmundur,“ sagði hann. „Je, je get ekki veri
14 Islenskarþjóðsögur og sagnir, III, s. 139.
122