Saga - 2014, Side 99

Þessum orðum raðar Finnur svona: „ok heppinn heimstýrir setti
dýrðar mildr þann dag til hvilðar hári skepnu, þás dróttinn skóp“.
Síðan þýðir hann á dönsku: „og verdens heldige styrer satte herlig-mild
den dag til hvile for den höje skabning, som gud havde skabt.“38 erfitt er
að ímynda sér að nokkur kristinn maður hafi ort þannig að Guð
væri heppinn í merkingunni happasæll. Að hann væri happaveitull
hefur hins vegar fallið vel að skoðunum manna.
Hitt dæmið í Leiðarvísan er í 22. erindi og segir frá boðun Maríu:
engill kom við unga
allheppinn mey spjalla
burð ok buðlungs dýrðar
bauð hann frǫmum svanna;
…
eða í endurritun og þýðingu Finns: „Allheppinn engill kom spjalla
við unga mey ok hann bauð frǫmum svanna burð dýrðar buðlungs
… = Den heldige engel kom for at tale med den unge mø og han bød den
herlige kvinde at føde herlighedens konge …“39 ekki skal ég draga úr því
að engillinn hafi verið heppinn að fá að bera meynni þessi boð. Samt
hygg ég að það sé betur í anda kristilegrar guðrækni að happið sé
okkar allra. engillinn veitir ólíkt meira happ en hann hlýtur.
Nú hefur verið sýnt fram á að orðið heppinn gat haft merkinguna
happaveitull. Sú merking á miklu betur við viðurnefni Leifs eiríks -
sonar en sú sem er einráð í íslensku nútímamáli. Leifur hlýtur að
hafa verið kallaður inn heppni vegna þess að hann þótti færa öðru
fólki höpp. Spyrja má hvaða máli það skipti okkur í hvaða merk -
ingu Leifur taldist heppinn. Því má að minnsta kosti svara þannig
að það henti betur að kenna flugstöð við mann með viðurnefni í
þeirri merkingu.
hvers vegna var leifur eiríksson …? 97
um útgáfuna og ritar inngang (Reykjavík: opna 2013), bls. 353; Sveinbjörn
egilsson, Lexicon poeticum, bls. 556.
38 Den norsk-islandske Skjaldedigtning B I, bls. 625–626.
39 Sama heimild, bls. 627–628.
Saga haust 2014 .qxp_Saga haust 2004 - NOTA 17.5.2019 10:15 Page 97