Saga - 2014, Síða 151

í dönskum blöðum. Hins vegar var enginn opinber ljósmyndari með í för
þótt hirðljósmyndarar hefðu þá starfað í Danmörku um nokkurt skeið.
Þegar Sigfúsi berast þau tíðindi freistar hann þess að komast að sem slíkur
en án árangurs. Þótt Sigfús fengi ekki formlega stöðu sem ljósmyndari í
föru neyti kristjáns IX. lét hann þennan viðburð ekki framhjá sér fara. Þær
sjö ljósmyndir sem varðveittar eru frá þessum viðburðum eru Sigfúsar, þrjár
teknar við Reykjavíkurhöfn og fjórar á Þingvöllum. Aðeins ein af þeim, frá
landgöngu konungs í Reykjavík 30. júlí 1874 (bls. 84), sýnir konung Íslend -
inga, reyndar óljóst úr töluverðri fjarlægð þar sem hann fellur inn í hóp
fylgdarliðs.
Næsti kafli megintextans (bls. 25–30) nefnist „Ljósmyndastofan og út -
breiðsla ljósmyndunar“ og fjallar m.a. um það nýmæli sem ljósmyndin var í
„fábreyttu eignasafni fólks á Íslandi“. kaflinn tekur bæði til menningar- og
samfélagslegra þátta, sem og tæknilegra, og miðlar mikilli þekkingu á
viðfangsefninu sem vekur löngun lesanda í meira af slíku. Þriðji hluti megin-
textans (bls. 33–43) nefnist „Draumurinn um Ísland í myndum“ og vísar sá
titill til hugmyndar Sigfúsar um útgáfu 100 ljósmynda frá Íslandi í 25-mynda
syrpum. Ætlunin var að mynda staði sem annaðhvort hefðu til að bera sér-
staka og einstaka náttúrufegurð eða tengdust efni Íslendinga sagna, erlendum
lesendum til skýringar og upplýsingar. Brokkgeng framgangssaga þessa verk-
efnis næstu áratugi sýnir, með orðum Ingu Láru, „hve breytt bil var á milli
væntinga hans um möguleg verkefni og veruleikans um hverju væri hægt að
hrinda í framkvæmd“ (bls. 36). Þessi kafli er tvisvar brotinn upp með innskot-
um, annars vegar um skyggnusýningar í Reykjavík og hins vegar um sérstaka
myndagerð úr höfundarverki Sigfúsar sem voru ljósmyndir af fólki á
hestbaki. Slíkir kaflar eru vel til fundnir og upplýsandi en uppsetning þeirra
þó nokkuð truflandi við lestur. Fjórði hluti bókarinnar (bls. 45–48) er svo stutt
yfirlit yfir varðveislu plötusafns Sigfúsar eymunds sonar sem skapar honum
nokkra sérstöðu, auk þess sem stærsti hluti þess ljósmyndaefnis sem er
varðveitt frá 19. öld á Íslandi er verk Sigfúsar og samstarfsmanna hans.
Myndahluti bókarinnar skiptist í tvennt. kaflinn „Mannamyndir“ (bls.
52–69) samanstendur af völdum mannamyndum teknum í stúdíói á
árunum 1866–1886. elstu myndirnar eru úr fyrstu ljósmyndaferð Sigfúsar
til Ísafjarðar sumarið 1866. Á einni opnu eru birtar 12 myndir af þeim rúm-
lega 50 sem varðveittar eru úr þeirri ferð og með fylgir stutt greinargerð
Ingu Láru um sviðsetningar, uppstillingar og viðfang hverrar myndar.
Sams konar myndasyrpur eru frá Reykjavík á árunum 1867–1870, úr Stykkis -
hólmi 1868–1869, Reykjavík 1871–1875 og 1875–1885 og loks eyrarbakka
sumrin 1884 og 1886. Hverju safni fylgir (sýningar)texti þar sem fjallað er
stuttlega um þéttbýlisstaðina þar sem ljósmyndirnar eru teknar og félags -
lega stöðu þeirra sem myndaðir eru, myndbyggingu og uppstillingar,
klæðnað og form ljósmyndanna. Auk þess er gerð grein fyrir hverri mynd,
skráningu hennar og þeim sem þar birtast.
ritdómar 149
Saga haust 2014 .qxp_Saga haust 2004 - NOTA 17.5.2019 10:15 Page 149