Andvari - 01.01.2014, Qupperneq 40

38
SVAVAR GESTSSON
ANDVARI
gert sér vonir um. Sósíalistar höfðu þó úrslitastöðu í bæjarstjórninni og
Lúðvík var forseti bæjarstjórnar frá 1942 í eitt ár. Hann var kosinn á
Alþingi haustið 1942 og var svo færður í fimmta sætið á framboðslist-
anum til bæjarstjórnar, baráttusætið, 1946. Þá fékkst hreinn flokkslegur
meirihuti sem hélst svo í Neskaupstað þar til bæjarfélagið var lagt niður
og sameinað öðrum í Fjarðabyggð um hálfri öld síðar. Lúðvík varð
þrátt fyrir langar fjarvistir aftur forseti bæjarstjórnar Neskaupstaðar
1946 og gegndi því þar til hann varð ráðherra í fyrra skiptið, 1956.
Bjarni Þórðarson var bæjarstjóri 1946 í fjóra mánuði en svo frá 1950
og var bæjarstjóri til 1973. Hjálmar Jónsson var hins vegar bæjarstjóri
1946 til 1950.70 „Hann var í flokknum, verslunarmenntaður, ágætur
málamaður,“ sagði Jóhannes Stefánsson.71
Sósíalistaflokkurinn var orðinn mikils ráðandi í öllu bæjarfélaginu
eftir 1942. Þó voru Samvinnufélag útgerðarmanna og Kaupfélagið
enn utan valdasvæðis sósíalista. Sósíalistar náðu fljótlega forystunni
í SÚN og Lúðvík varð formaður Samvinnufélagins frá 1946, en
hann starfaði aðallega við útgerð með þingmennsku á árunum 1944
til 1948 segir hann í ferilskrá sinni, þeirri sem birtist á heimasíðu
Alþingis og vitnað var til í upphafi þessarar greinar. Það verður að
minna á að á þessum árum var þingmennska ekki talin fullt starf.
Lúðvík var formaður Samvinnufélagsins allt fram til 1983 eða í 37
ár. SÚN varð valdaundirstaða sósíalistanna í Neskaupstað. Jóhannes
Stefánsson var framkvæmdastjóri Samvinnufélags útgerðarmanna
1953-1981. Þá tók Kristinn V. Jóhannsson við. Jóhannes var forseti
bæjarstjórnar Neskaupstaðar 1957-1974 og Kristinn var forseti bæjar-
stjórnar 1974-1990. Af þessu sést hversu nátengd þau voru „fyrirtækið“
og flokkurinn. Þar sem þeir réðu áður Konráð og Sigfús réðu nú þeir
félagar. Róttæklingum Alþýðubandalagsins fannst þetta oft skrýtið
fyrirkomulag. Var stundum talað um það í okkar hópi að þarna væri
stétt með stétt, kjörorð Sjálfstæðisflokksins, lifandi komið. Munurinn
var að vísu sá að sósíalistarnir áttu ekki eignir fyrirtækjanna - heldur
fólkið og það er sannarlega grundvallarmunur. Enginn þeirra félaga
efnaðist persónulega á störfum sínum fyrir hreyfinguna; enginn átti
neitt í fyrirtækjunum nema stundum að nafninu til. Hægri menn hafa
hina aðferðina: Þeir eiga og þeir fara með auðinn í burtu þegar þeir geta
og þeim hentar. Staða Norðfjarðar væri allt önnur í dag ef kapítalistar
hefðu byggt upp plássið. Það sést til dæmis með því að bera saman
Neskaupstað og marga aðra staði á landinu. íbúar Neskaupstaðar áttu