Úrval - 01.12.1949, Page 104

102
ÚRVAL/
rauð. Áður en hann fór frá
Boston, gerðist hann svo djarf-
ur að stinga upp á því, að brezk-
ir rithöfundar fengju hlutdeild
í ágóða þeim, sem amerískir út-
gefendur græddu á verkum
þeirra. í þá daga var engum
aiþjóðlegum höfundarétti til
að dreifa, og jafnskjótt og bæk-
ur Dickens bárust til Ameríku,
gripu útgefendur þar í landi
tækifærið og gáfu þær út í þús-
undum einta,ka, sem þeir seldu
síðan um allt landið með
miklum hagnaði. Hagnaðinum
stungu þeir í eigin vasa, án þess
að hafa svo mikið við að senda
höfundinum þakkarbréf, enda
þótt það væri snilligáfa hans
sem gerði þá ríka.
Upp frá þeirri stundu, er
Dickens minntist á þetta mál,
og gat þess, að brezkir höfund-
ar hefðu þegar stigið fyrsta
sporið í þessa átt og væntu sam-
starfs Ameríkumanna, dembdu
blöðin yfir hann öllum þeim
skammaryrðum, sem þeim voru
tiltæk. Þegar hann drap á það
í fyrirlestri, að síðustu dagar
Scotts hefðu orðið honum létt-
bærari, ef hann hefði fengið
réttmæt ritlaun goldin frá
Ameríku, ,,þá varð svo mikið
uppnám . . . að Englendingur
getur ekki gert sér það í hugar-
lund. Nafnlaus bréf; umræður;
blaðaárásir, sem gera Colt
(hann er morðingi, sem mikið
er rætt um hér) að engli sam-
anborið við mig . . .“ Nefnd
sú, sem átti að standa fyrir
samsæti í New York honum til
heiðurs, ritaði honum bréf og
baðst undan því. „Ég svaraði
þeim, að ég léti ekkert aftra
mér . . . Þeirra væri skömmin,
en ekki mín; og ég myndi
hvorki hlífa þeim, þegar ég
kæmi heim né láta skipa mér að
þegja, meðan ég væri hér.“
Hann sýndi mikið hugrekki
með því að snúast þannig gegn
almenningsálitinu, sem vildi.
votta honum heiður í stað þess
að greiða honum ritlaun.
New York var verri en Bost-
on. Dickens var allstaðar um-
kringdur af fólki og fékk aldrei
næðisstund. Sumum Ameríku-
mönnum blöskraði þó skjaiiið
og smjaðrið, og einn framtaks-
samur náungi stakk jafnvel upp
á því í glensi, að réttast væri
,,að setja Boz í búr og halda
sýningu á honum um allt land-
ið.“
I Washington veitti forsetinn,
John Tyler honum áheyrn. For-
setinn var hæglátur maður, sem
„var mjög undrandi yfir því,
hve ungur ég var. Ég hefði end-
urgoldið gullhamrana, ef hann
hefði ekki verið svo ellilegur,
að orðin stóðu í mér eins og þeg-
ar Macbeth ætlaði að segja
amen.“
Margt háttsettra embættis-
manna fór á fund Dickens, og
eftir eitt slíkt samtal, sagði rit-
arinn honum, að hann hefði ver-
ið að tala við einn af mestu
mönnum landsins. „Guð komi