Úrval - 01.08.1951, Blaðsíða 129

ÞEGAR HJARTAÐ RÆÐUR —
127
stúdentar að safnast saman á
Odéontorginu. Þegar frumsýn-
ingin hófst, var leikhúsið orðið
troðfullt og múgur manns stóð
á strætinu. George Sand sat í
stúku sinni og þorði varla að
draga andann. En þá skeði hið
ótrúlega. „Börnin mín,“ skrif-
aði hún Maurice og konu hans
klukkan tvö um nóttina. „Ég er
nýkominn heim í fylgd með stú-
dentunum, semhrópuðu: „Lengi
lifi George Sand! Húrra fyrir
Mademoisette La Quintinie! Nið-
ur með klerkavinina!“ . . .
Þetta voru ofsaleg mótmæli,
en jafnframt meiri fagnaðarlæti
en dæmi eru til í sögu leikhúss-
ins — að því er mér var tjáð. ...
Prinsinn klappaði eins og leigu-
klappari um þrítugt, hallaði sér
fram úr stúkunni og æpti full-
um hálsi. Flaubert, sem var með
okkur, grét eins og kvenmaður.
... Ekki vottaði fyrir sam-
blæstri, þó að mörgum liði illa.
Stúdentarnir þögguðu niðri í öll-
um, jafnvel þeim, sem í mesta
sakleysi voru að snýta sér . ..“
Hún hafði stúdentana, brjóst-
fylkingu framfaranna, með sér.
Hún var ekki úrelt.
*
Síðasta áfallið var dauði Man-
ceaus árið 1865. Hann hafði fyr-
ir löngu keypt handa henni lít-
ið hús 1 Gargilessehéraði og þar
dvöldu þau jafnan á sumrin. Ár-
ið 1864 fluttu þau til Palaiseau,
sem er skammt frá París, því að
George þurfti að vera í nánd við
höfuðborgina vegna leikritanna,
sem verið var að sýna þar.
Húsið 1 Palaiseau stóð yzt í
þorpinu. Handan við það var
aldingarður, en síðan tók skóg-
urinn við. Á rann skammt frá
húsinu. Dögum saman heyrðu
þau ekkert annað hljóð en kvak-
ið í fuglunum. Þau gátu ekki eytt
síðustu samverustundunum á
friðsælli stað.
í fyrstu virtist Manceau batna,
en svo náði sjúkdómurinn aftur
tökum á honum. í þrjá mánuði
hjúkraði hún honum. Það kom
vor og síðan sumar. Manceau
hvarf úr lífinu í dauðann eins
hægt og hljóðlega og ein árs-
tíðin rennur saman við aðra.
Hann var eini maðurinn, sem
hún hafði elskað, ef til vill eina
manneskjan, sem hún hafði
þekkt, sem hafði gefið, en ekki
tekið. Með hæglátri ástúð hafði
hann vermt hjarta George Sand
þegar rökkrið fór að færast yfir
ævidag hennar.
*
Á efri árum sínum naut hún
mikillar virðingar. Hún var elsk-
uð af hinum mörgu, sem höfðu
hrifizt af verkum hennar í æsku
og hún var hötuð af þeim, sem
hún hafði svift af hræsnishjúpn-
um. Æskan dáði hana sem hina
miklu baráttuhetju réttlætisins.
Hún horfði á eftir hverjum
degi í djúp fortíðarinnar. Æsku-
heimur hennar hafði breytzt, en
hvort hann hafði versnað eða
breytzt til batnaðar, vissi hún
ekki. Óbifandi trú hennar vakti