Úrval - 01.12.1955, Síða 120

Hagnýting sorps.
Stórborgimar eru í fleiri en
einum skilningi hættulegar nátt-
úrunni. Þegar til lengdar lætur
er sú skaðsemi þeirra ef til vill
verst, að þær soga til sín aUt,
sem jörðin getur framleitt án
þess að veita nokkru af þvi
aftur inn í hringrás náttúrunn-
ar. Milljónir lesta af neyzluvarn-
ingi mannanna lenda fyrr eða
síðar á sorphaugum stórborganna.
Haugar þessir eru einskisnýtt,
gróðurvana land, þótt í þeim séu
öll þau dýrmætustu efni, sem nátt-
úran getur framleitt. I fylling
tímans eru þessir haugar jafnað-
ir við jörðu og í staðinn eru reist-
ar þar verksmiðjur eða lagðar
flugbrautir. Það er varla hægt að
hugsa sér öllu meiri rányrkju en
þetta.
Lífefnafræðingurixm dr. Ehren-
fried Pfeiffer í borginni Oakland
í Kaliforníu hefur lengi glímt við
þetta vandamál. Árum saman hef-
ur hann reynt að rækta bakteríu-
stofna, er gætu leyst í sundur
helztu efni borgarsorpsins, svo
að hægt væri að veita þeim aft-
ur inn í hringrás náttúrunnar.
Þegar dr. Pfeiffer hafði lokið
tilraunum sínum með ræktun
bakteríustofna, bauð hann Oak-
landborg að taka við öllu sorpi
borgarinnar og breyta þvi í áburð
handa bændum Kaliforníu. Fyrir
utan borgina reisti hann verk-
smiðju, sem tekur á móti öllum
sorpbílum borgarinnar með farm
sinn. Fyrst er sorpið malað í
duft og síðan er hellt yfir þetta
daunilla duft vökva, sem í eru 32
tegundir baktería. 30 rúmsenti-
metrar af sterkri bakteríublöndu
nægja í eina lest af sorpdufti.
Eftir örfáa daga er ekki lengur
nein lykt af sorpduftinu og flug-
ur eru hættar að snuðra i þvi.
Eftir þrjár vikur er sorpduftið
orðið að fyrirtaks áburði, sem er
mjög eftirsóttur.
I bakteriublöndu dr. Pfeiffers
eru margir bakteriustofnar og
fjölhæfni þeirra er ótrúleg. Einn
stofninn leysir sundur pappír, ann-
ar tré, enn aðrir ráðast á app-
elsínubörk, ávaxtakjarna, bein,
leður o. fl. Á málmum, gleri og
nylon vinna þó engar bakteríiu-,
og þessvegna verður að sálda þau
efni frá þegar gerjuninni er lokið.
Þyngst reyndist dr. Pfeiffer
sú þrautin að vinna á gúmi. Þeg-
ar öll önnur efni höfðu verið leyst
sundur voru ógrynni eftir af
gömlum gúmsólum og gúmskóm
í áburðinum. Hann telur það
helzta afrek sitt, að honum tókst
að lokum að finna bakteríutegund,
sem vinnur á gúmi. Dr. Pfeiffer
telur, að sorpið frá öllum stórborg-
um Bandaríkjanna mundi nægja í
áburð á fjórar milljónir hektara
akurlendis — áburð sem án alls
efa tekur fram öllum öðrum
áburði. — Magasinet.
STEINDÓRSPRENT H.F.