Úrval - 01.03.1970, Síða 129

LEIÐIN TIL HJARTANS LIGGUR . . .
127
faðminum fara saman öryggis-
kennd og fullnæging matarþarfar.“
Máltíðir barnsins fullnægja þann-
ig tvöfaldri þörf, líkamlegri og and-
legri og koma ekki að tilætluðum
notum, nema báðir þessir þættir
fari saman. En hvernig rækjum við
þetta hlutverk?
Þar veltur á ýmsu, eins og gefur
að skilja, bæði þegar í hlut eiga
hvítvoðungar og eldri börn. Þannig
þótti það til skamms tíma sjálf-
sagður hlutur, að húsbóndinn fengi
bezta bitann af steikinni við mat-
borð fjölskyldunnar og jafnvel
aukagetu, sem engum öðrum var
úthlutað. Þetta mátti ef til vill rétt-
læta, þegar matur var af skornum
skammti og heimilisfaðirinn stund-
aði erfiðisvinnu. En þegar nóg er
að bíta og brenna og ekki um lík-
amlegt erfiði að ræða, getur þetta
leitt af sér heilsuspillandi ofát. Því
miður gera alltof fáar húsmæður
og eiginkonur sér það ljóst, að með-
al vestrænna þjóða stafar nú meiri
hætta af ofáti en fæðuskorti. Því
mega húsmæður, eiginkonur og
mæður, ekki lengur láta úrelt til-
finningasjónarmið villa sér sýn,
þegar þær matbúa og skammta
heimafólki sínu, eiginmönnum og
börnum, heldur fara eftir því, sem
menn vita nú réttast um samband-
ið milli heilsu og næringar.
Við verðum að gera okkur það
ljóst, að fjöldi fólks veikist af of-
áti matvæla einhæfra að efnainni-
haldi. Er þar m. a. um að ræða
sjúkdóma í maga, þörmum, lifur og
gallvegum. Þessir sjúkdómar eiga
rætur sínar að rekja til rangrar og
of mikillar fæðu. Og þegar þess er
gætt, hve algengir þeir eru, verður
ekki hjá því komizt að álykta, að
meðal velmegunarþjóða sé þýðing-
armesta verkefnið í sambandi við
heilsuvernd og útrýmingu sjúk-
dóma í því fólgið að vinna að end-
urbótum á mataræði almennings.
Við vitum nú að án fjörefna,
efnakljúfa, málmsalta og snefilefna,
sem fyrir fáum áratugum voru með
öllu óþekkt, getum við ekki haldið
heilsu og lífi Af hverju þessara
efna þarf líkaminn að fá visst magn
í daglegri fæðu. Á hinn bóginn er
það kunnugt orðið, að líkaminn
þolir ekki, að fæðumagnið, reiknað
í hitaeiningum fari mjög hátt, ef
hann á að halda fullri heilbrigði
og starfsorku.
Dýrarannsóknir hafa leitt í ljós,
að náttúran hefui búið svo um
hnútana, að villt dýr eta ekki yfir
sig. Sé þeim boðið eitthvert ljúf-
fengt fóður, eta þau ekki meira af
því en svo, að hitaeiningaþörfinni
sé fullnægt. Sama gildir, ef þeim
er gefið fóður sérstaklega auðugt
af hitaeiningum, t. d. blandað fitu,
þau eta þá bara minna magn en
ella. Fái þau hins vegar gróft fóð-
ur, sem inniheidur mikið af ómelt-
anlegum grófefnum, eta þau meira
magn af því, unz þau hafa fengið
réttan skammt hitaeininga. Eðlis-
hvöt þeirra er þeim öruggur leiðar-
steinn, sem menn og mörg húsdýr
hafa glatað. f stað hennar verður
maðurinn að beita þekkingu sinni
og skynsemi til að stilla fæðutekj-
unni hóf.
Á fáeinum áratugum hafa við-
horfin þannig gjörbreytzt. Að vísu
ekki gagnvart barninu í vöggunni,