Vísir - 17.06.1944, Qupperneq 58

Vísir - 17.06.1944, Qupperneq 58
58 VÍSIR — Þ J ÓÐHÁTlÐ ARBL AÐ Leikhúsin í Reykjavík. Hér hafa verið færð saman á einn stað öll þau hús, sem leikið hefir verið i hér í bæ. Fremst er Hólavallarskóli, þar fyrir ofan yfirréttarhúsið (nú Haraldarbúð) og Glasgow-verzlunarhúsið efst. T. h. er Menntaskólinn og Iðnó. I skólanum var leildð í Langalofti, og einu sinni í hátíðarsalnum. T. v. er fremst Breiðfjörðsleikhús (Fjalakötturinn), Báran, Góðtemplarahúsið og efst, hjá þjóðleikhúsinu, helzta leikhús bæjarbúa um langt skeið: Nýi klúbbur, sem seinna varð veitingahúsið Skandinavia og sjúkrahús bæjar- ins, en lauk ævi sinni sem Herkastalinn gamli. (Teikning: L. Sigurbjörnsson). Láru§ Signrbjörnssoo: Coulissusjóður bæjarins og leikhúsið í Reykjavík. Þáttur um leiklistina í bænum síðan 1874. „Allar menntaðar þjóðir þekkja og viðurkenna, að leik- ir, bæði gleði- og sorgarleikir, hafi menntandi áhrif á þjóðirn- ar, um leið og þeir gefa mönn- um saklausa skemmtun. Þessi hugsun er einnig vakandi hér lijá oss, og til þess að gjöra mönnum hér hægara fyrir að geta orðið aðnjótandi þessarar skemmtunar, hafa sumir af þeim, sem hafa haldið þessum leikjum hér uppi, gefið leilc- áhöld sín, tjöld, fatnað, vopn og Coulissur til Reykjavíkur- bæjar, þannig, að þeir, sem eft- irleiðis leika hér slíka^leiki, hefði frjáls afnot þessara muna.“ Þannig byrjar eitt merkileg- asta plagg varðandi leiksögu bæjarins. Það er gjafabréf, dag- sett 30. maí 1866, fyrir leilc- áhöldum og 100 rikisdölum, sem gefendurnir, þeir: Þorvaldur Stephénsen, Sigurður Guð- mundsson, Jón H. Iijaltalín, Helgi H. Ilelgesen og Lárus Þ. Blöndal, afhenda Reykjavíkur- bæ til ævinlegrar eignar og um- ráða með nánar tilgreindum skilyrðum. Sjóðurinn var tek- inn til notkunar þegar Iðnaðar- mannahúsið var byggt, en leik- tjöldin og leikáhöldin, sem höfðu aukizt nokkuð samkvæmt ákvæðum gjafabréfsins, voru afhent Leikfélagi Reykjavikur á fyrsta starfsári þess. Má því með sanni segja, að gjöf fimm- menninganna frá því 1866 sé sá hyrningarsteinn, sem núver- andi leiklistarstarfsemi hér í bæ byggði á og býr enn að. Það er ekki úr vegi að líta’ nánar á gjafabréfið sjálft, því það sýnir betur en nokkuð ann- að hvernig umhorfs var í leik- listarmálum höfuðstaðarins um og fyrir 1874. Bréfið er varð- veitt í Skjalasafni Reykjavíkur, þar sem geymd er saga þessa bæjar í kynstrum bréfa og skjala. Við niðurröðun á skjölum í safninu rakst eg á gjafabréfið, og læt það koma hér í útdrætti fyrir almenn- ingssjónir. Gefandinn heldur áfram: „Vér, sem leikið höfum í þetta skipti, erum gagnteknir af hinni sömu hugsun, og þeirri ósk, að leikir þessir mætti eigi falla niður, heldur eflast hér, ef unnt væri, og höfum við því gefið leikáhöld þau og fatnað, sem vér höfum orðið að láta búa til í þetta skipti til hins sama augnamiðs. En er vér för- um að íhuga, hvernig þessu augnamiði mætti bezt fram- gengt verða, sáum vér, að hið fyrsta, sem vantaði og sem mest er nauðsyn á nú sem stendur, er skýli .yfir leikáhöldin, þar sem þau geti verið hreyfingar- laus í milli þess að leikið er; eða með öðrum orðum, oss fannst mest þörf á húsi fyrir sjálft leiksviðið með áhöldum þess, þar sem scenan og öll leik- áhöld gæti staðið alltaf uppsett ár eftir ár. Oss kom því til hug- ar að leggja grundvöll til sjóðs, er slíkt scenuhús yrði síðar- meir byggt fyrir; vér höfum hugsað oss að þetta gæti skeð með þeim hætti, að þegar bæj- armenn hér fengi sér almennt og sameiginlegt samkvæmishús, þá yrði byggt út úr því minna hús, er einungis væri til þess ætlað, að þar stæði leiksviðið sjálft, fyrir peninga þá, er safn- azt hefði í þennan sjóð. — Gefendur segja, að þeir þurfi ekki að hugsa fyrir áhorfenda- svæði, en með því leikáhöldin Morguninn, teikning eftir Sigurð Guðmundsson málara. Minnir á: „Gekk eg fram á gnýpu og geigvæna brún“ sem Matthías kvað.
Qupperneq 1
Qupperneq 2
Qupperneq 3
Qupperneq 4
Qupperneq 5
Qupperneq 6
Qupperneq 7
Qupperneq 8
Qupperneq 9
Qupperneq 10
Qupperneq 11
Qupperneq 12
Qupperneq 13
Qupperneq 14
Qupperneq 15
Qupperneq 16
Qupperneq 17
Qupperneq 18
Qupperneq 19
Qupperneq 20
Qupperneq 21
Qupperneq 22
Qupperneq 23
Qupperneq 24
Qupperneq 25
Qupperneq 26
Qupperneq 27
Qupperneq 28
Qupperneq 29
Qupperneq 30
Qupperneq 31
Qupperneq 32
Qupperneq 33
Qupperneq 34
Qupperneq 35
Qupperneq 36
Qupperneq 37
Qupperneq 38
Qupperneq 39
Qupperneq 40
Qupperneq 41
Qupperneq 42
Qupperneq 43
Qupperneq 44
Qupperneq 45
Qupperneq 46
Qupperneq 47
Qupperneq 48
Qupperneq 49
Qupperneq 50
Qupperneq 51
Qupperneq 52
Qupperneq 53
Qupperneq 54
Qupperneq 55
Qupperneq 56
Qupperneq 57
Qupperneq 58
Qupperneq 59
Qupperneq 60
Qupperneq 61
Qupperneq 62
Qupperneq 63
Qupperneq 64
Qupperneq 65
Qupperneq 66
Qupperneq 67
Qupperneq 68
Qupperneq 69
Qupperneq 70
Qupperneq 71
Qupperneq 72
Qupperneq 73
Qupperneq 74
Qupperneq 75
Qupperneq 76
Qupperneq 77
Qupperneq 78
Qupperneq 79
Qupperneq 80
Qupperneq 81
Qupperneq 82
Qupperneq 83
Qupperneq 84
Qupperneq 85
Qupperneq 86
Qupperneq 87
Qupperneq 88
Qupperneq 89
Qupperneq 90
Qupperneq 91
Qupperneq 92
Qupperneq 93
Qupperneq 94
Qupperneq 95
Qupperneq 96
Qupperneq 97
Qupperneq 98
Qupperneq 99
Qupperneq 100
Qupperneq 101
Qupperneq 102
Qupperneq 103
Qupperneq 104
Qupperneq 105
Qupperneq 106
Qupperneq 107
Qupperneq 108
Qupperneq 109
Qupperneq 110
Qupperneq 111
Qupperneq 112
Qupperneq 113
Qupperneq 114
Qupperneq 115
Qupperneq 116
Qupperneq 117
Qupperneq 118
Qupperneq 119
Qupperneq 120
Qupperneq 121
Qupperneq 122
Qupperneq 123
Qupperneq 124
Qupperneq 125
Qupperneq 126
Qupperneq 127
Qupperneq 128
Qupperneq 129
Qupperneq 130
Qupperneq 131
Qupperneq 132
Qupperneq 133
Qupperneq 134
Qupperneq 135
Qupperneq 136
Qupperneq 137
Qupperneq 138
Qupperneq 139
Qupperneq 140

x

Vísir

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Vísir
https://timarit.is/publication/54

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.